Upbringing historians about the fate of Polish children during two world wars

Bibliogr. s. 436. Dotyczy: Wiesław Theiss, "Dzieci syberyjskie 1919-2019. Z Syberii przez Japonię i Stany Zjednoczone do Polski", Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej, 2020, ss. 440. ISBN 978-83-62096-98-5; Teruo Matsumoto, Wiesław Theiss, "Dzieci syberyjskie. Pomoc Japonii dzieciom polskim w latach 1919-1922. Siberian Children. Japan's Aid for Polish Children in the Years 1919-1922", Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2018, ss. 282. ISBN 978-83-7666-567-2; Witold Jan Chmielewski, "Dzieci polskie w Nowej Zelandii. Obóz w Pahiatua (1944-1949)", Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 2022, ss. 364. ISBN 978-83-7614-523-5

Artykuł recenzyjny dotyczy najnowszych monografii polskich uczonych (także tych stworzonych z udziałem japońskiego publicysty), które są poświęcone wynikom wieloletnich badań naukowych nad losami polskich dzieci jako ofiar I oraz II wojny światowej. Wspólnym mianownikiem analiz jest fakt rekonstrukcji repatriacji polskich dzieci po I wojnie światowej i po II wojnie światowej z Syberii do Polski. Autor zachęca do przeczytania dwóch monografii Wiesława Theissa, w tym jednej napisanej wspólnie z Teruo Matsumoto z Japonii, oraz historycznego studium z lat 1944-1948, które Witold J. Chmielewski poświęcił repatriacji polskich dzieci-uchodźców z Syberii do Nowej Zelandii. Sięgnięcie do tych książek powinno sprzyjać doskonaleniu warsztatu metodologicznego historyków oświaty i wychowania.

The review article concerns the latest monographs of Polish scientists with the participation of a Japanese journalist, which are devoted to the results of many years of scientific research on the fate of Polish children as victims of the First and Second World Wars. The common denominator of the analyzes is the reconstruction of the repatriation of Polish children from Siberia to Poland after World War I and after World War II. The author invites you to read two monographs by Wiesław Theiss, including one written together with Teruo Matsumoto from Japan and a historical study from 1944-1948, which Witold J. Chmielewski devoted to the repatriation of Polish refugee children from Siberia to New Zealand. Using these books should help to improve the methodological workshop of education and upbringing historians.