Bibliogr. s. 184-185

Niniejszy artykuł przedstawia analizę dwóch zjawisk składniowych, które są podporządkowane tzw. regule drugiej pozycji: zjawiska V2 obserwowanego we wszystkich językach germańskich oprócz angielskiego oraz klitycyzację drugiej pozycji (Wackernagela), która występuje w niektórych językach słowiańskich. Autor artykułu wskazuje na konieczność rozróżnienia dwóch odrębnych typów reguły drugiej pozycji: pierwszy z nich dotyczy finitywnych form czasownika oraz klityk zaimków osobowych i czasowników posiłkowych, a drugi typ jest odpowiedzialny za występowanie klityk zdaniowych w zdaniach wyrażających nacechowaną formę siły ilokucyjnej. Ponadto niniejszy artykuł nawiązuje do generalizacji Boškovića (2016) dotyczącej pozycji klityk w zdaniu. Zgodnie z tą generalizacją klityki drugiej pozycji występują jedynie w językach bez przedimków. Artykuł ten wykazuje, że chociaż generalizacja ta jest empirycznie poprawna, to nie uwzględnia ona dystrybucji klityk czasowników posiłkowych i nie jest ona poparta obserwacjami diachronicznymi. W artykule zaproponowano alternatywną generalizację, która wiąże obecność klityk przyczasownikowych w języku z dostępnością wykładników morfologicznych czasu.

This paper accounts for the distribution of two second position effects, the V2 (verb second) order observed in continental Germanic languages and second position cliticization, attested in some Slavic languages. It shows that it is necessary to distinguish two types of second position effects: one of them affects finite verbs and pronominal and auxiliary clitics, whereas the other one is restricted to the contexts of marked illocution and is observed among a small class of so-called operator clitics. Furthermore, this paper addresses Bošković's (2016) generalization concerning the distribution of clitics, which states that second position pronominal and auxiliary clitics are found only in languages without articles. This paper shows that although this generalization is empirically correct, it does not account for the distribution of auxiliary clitics and is not supported by diachronic considerations. It proposes an alternative generalization, which restricts verb-adjacent cliticization to tensed environments.