Bibliogr. s. 52-55

Artykuł stanowi próbę rozróżnienia zakodowanych semantycznie oraz uwarunkowanych pragmatycznie komponentów znaczenia polskich i niemieckich reportatywnych przysłówków zdaniowych (ang. allegedly, reportedly, supposedly). W części pierwszej przedstawiamy badania korpusowe stanowiące empiryczną podstawę naszych rozważań. W części drugiej na podstawie teorii Uogólnionych Implikatur Konwersacyjnych (Generalized Conversational Implicatures, GCI) pokazujemy, w jaki sposób mechanizmy komunikacyjne przyjęte w ujęciach neo-Grice'owskich prowadzą do GCI nadających przysłówkom reportatywnym zabarwienie epistemiczne. Odróżniamy przy tym GCI towarzyszące użyciu wszystkich przysłówków reportatywnych oraz te implikatury, które wiążą się z ich indywidualnymi cechami na głębszym poziomie struktury znaczeniowej. Następnie poruszamy problem ogólniejszy, dotyczący przypuszczalnych hierarchii czynników, które wywołują (lub znoszą) implikatury epistemiczne u jednostek leksykalnych wyrażających źródło informacji. Uważamy, że jednostki te wykazują na poziomie dyskursu wiele właściwości dotyczących styku semantyki i pragmatyki, które dotychczas przypisywano tylko gramatycznym eksponentom ewidencjalności.

The present study aims at differentiating between semantically-coded and pragmaticallyconditioned meaning components of Polish and German sentence adverbs whose meaning is conventionally associated with hearsay (≈ Eng. allegedly, reportedly, supposedly). In the first part, we present a systematic corpus study of hearsay adverbs in Polish and German providing the empirical basis for our analysis and conclusions. In the second part, we provide reasons why our objective should be reached on the basis of Generalized Conversational Implicatures (GCIs), and we show which particular communicative principles distinguished in Neo-Gricean frameworks can sensibly be considered as triggers of GCIs that evoke 'epistemic overtones' in the use of hearsay adverbs. We differentiate between GCIs which work for all relevant adverbs and implicatures which only apply to more individual properties of hearsay adverbs on more specific levels of their meaning structure. In accordance with this more descriptive task, we discuss general issues concerning presumable hierarchies of factors that influence (trigger or cancel) epistemic implicatures in the usage of lexical markers of information source. We argue that many discourse properties on the semantics-pragmatics interface which are characteristic of grammatical evidentials also hold true for lexical markers of information source.