Metaphysical freedom as a condition of responsibility? : The importance of metaphysical freedom for the theory of law in the context of various philosophical approaches

Tekst przedstawia analizę dwóch typów podejść do kwestii wolności jako warunku odpowiedzialności. Skonfrontowane zostają poglądy dwóch współczesnych filozofów: Rodericka Chisholma oraz Romana Ingardena. Chisholm uznaje, że tylko wolność metafizyczna, czyli wolność woli umożliwia etyczną oraz prawną ocenę ludzkich zachowań. Ingarden argumentuje, że wolność, która umożliwia człowiekowi przypisanie odpowiedzialności, może istnieć w warunkach przyczynowości. Wolność opisywaną przez Ingardena można określić jako wolność od przymusu. Polskie prawo explicite zawiera normy odnoszące się do wymogu wolności od przymusu, jednak wolność woli nie jest sankcjonowana w żadnym przepisie. Można przeto uznać, iż istnienie wolności metafizycznej jest założeniem stojącym za całym systemem prawnym. Jest to presupozycja, za którą - jeśli uznamy, że wolność woli miałaby być własnością metafizyczną (na co wskazuje obecny stan wiedzy naukowej) - nie stoją jednak żadne argumenty naukowe.

The paper presents two approaches to freedom and how it affects theory of law. It confronts Roderick Chisholm's and Roman Ingarden's views on liberty and responsibility. Chisholm believes that only metaphysical freedom - freedom of the will makes it possible to count a person responsible for their behaviour. Ingarden argues that freedom is possible in determined world. It can be described as a freedom from coercion. Polish law explicitly includes rules referring to freedom from coercion, but freedom of the will is not sanctioned in it. It is though a rule standing behind the whole law system, but it is not supported by any scientific proof.