Transformations of the national culture : Kazimierz Dąbrowski's theory of positive disintegration perspective

Bibliogr. s. 207-208

Współczesne problemy kulturowej dezintegracji Europy wynikają z poważnego rozchwiania kondycji poszczególnych kultur narodowych. Przeżywają one poważne zagrożenie w wyniku społecznej odpowiedzi na poczucie braku podmiotowości wspólnot, które niestety podążą w dwóch obciążonych hamulcem rozwojowym kierunkach: z jednej strony są to bardzo wielorakie formy nacjonalizmu, z drugiej kosmopolityzmu, który oznacza zaniechanie zainteresowania kulturą narodową wspólnot. Nie jest ona skierowana przeciwko żadnej innej kulturze, wspólnocie czy społeczności, nie implikuje poczucia wyższości i prawa dominacji. Tak pojętą kulturę narodową ukazuje polska tradycja humanistycznej pedagogiki społecznej, która wykazuje istotne analogie z innymi rodzajami humanistycznych analiz kultury, w tych ich orientacjach, które nie redukują podmiotowości i godności osoby ludzkiej w treści i działaniach budowanych na ich bazie nauk. Istotną inspiracją analiz tak pojętej kultury narodowej może być teoria dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego, która ciągle nie uzyskała wystarczającej i w pełni rozwiniętej aplikacji w obszarze nauk społecznych, w tym w pedagogice społecznej. Niniejszy tekst usiłuje być wskazaniem twórczych możliwości tego typu analiz.

Contemporary problems of the cultural disintegration of Europe result from serious disruption of the condition of individual national cultures. They are in serious danger as a result of a social response to the sense of non-subjectivity of communities, which unfortunately will follow the two development-laden directions: on the other hand, these are very diverse forms of nationalism, on the other cosmopolitism, which means abandoning the interest of the national culture of communities. It is not directed against any other culture or community, it does not imply a sense of superiority and the right of domination. This national culture is reflected in the Polish tradition of humanistic social pedagogy, which shows significant analogies with other types of humanistic studies of culture, in their orientations that do not reduce the subjectivity and dignity of the human person in the content and actions of such kind of studies. An important inspiration for the analysis of such a national culture may be the Kazimierz Dabrowski's Theory of Pisitive Disintegration. The theory still has not obtained a sufficient and fully developed application in the area of social sciences, including social pedagogy. This text attempts to be an indication of the creative possibilities of this type of analysis.