Desuetudo oznacza wyjście z użycia, odwyknięcie, odzwyczajenie się od czegoś. Desuetudo w prawie rzymskim to długotrwałe niestosowanie normy, które prowadziło do popadnięcia aktu prawnego w zapomnienie, przez co tracił on swą moc. D. 1.3.32.1 stwierdza, że prawa są uchylane nie tylko wolą prawodawcy lecz także przez niestosowanie ich za sprawą milczącej zgody na to "wszystkich". Desuetudo miało miejsce w Rzymie często, było składnikiem rzymskiego prawa zwyczajowego. Akceptowała je również jurysprudencja ius commune. Współcześnie przez desuetudo rozumie się uznanie za nieobowiązujące nieuchylonych formalnie norm ze względu na ich długotrwałe niestosowanie. Stanowisko ściśle pozytywistyczne odrzuca desuetudo. Jednak silnie formalna i rygorystyczna wykładnia artykułów ustaw zasadniczych formułujących katalogi źródeł prawa pozbawiająca zwyczaj relewancji jako źródła prawa przeczy rzeczywistości. Sama nieefektywność normy nie prowadzi do jej eliminacji z porządku prawnego. Desuetudo różni się od normy derogującej prawa stanowionego brakiem aktu zmiany woli prawodawczej. Próby wiązania desuetudo z nieposłuszeństwem prawu jako takim są nietrafne. Istnieje spór czy o uchyleniu prawa przez desuetudo decydują zachowania obywateli czy organów państwa. Desuetudo może być też wywołane nikłym poziomem poznania normy wśród adresatów, Norma będzie uchylona bo okazała się nieoperatywna. Rzeczywistość społeczna koryguje zatem stan prawny.

Desuetudo, meaning a state of disuse or weaning, in Roman law was a long-term non-application of a law, which led to falling into oblivion, making it lose its power. D. 1.3.32.1 states that the laws were repealed not only due to the intention of the legislature but also by tacit consent of "everybody". Desuetude in Rome was frequent, it was a component of the Roman customary law. It was also accepted by ius commune jurisprudence. Today desuetude is understood as nullification of formally not repealed regulation due to lack of its application for a long period of time. Strictly positivist opinion rejects desuetude. However, the highly formal and rigorous interpretation of constitutional enumerations of sources of law making custom irrelevant contradicts reality. Plain inefficiency of the norm does cause it's elimination. Desuetude differs from the derogatory legislation by lack of declared legislator's will. It is not synonymous with disobedience to the law. There is a dispute over whether to revoke the law by desuetude behavior of citizens or state authorities is decisive. Desuetude can also be caused by a faint level of knowledge about norm by the addressees. Such norm will be tacitly repealed due to being inoperative. Then the social reality corrects law.