New evidence prohibition from article 178 of Polish Criminal Procedure Code : a step towards restorative justice?

Celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na tytułowe pytanie. Punkt odniesienia dla rozważań stanowi nowy zakaz dowodowy określony w art. 178a k.p.k., polegający na niemożności przesłuchania mediatora co do faktów, o których dowiedział się od oskarżonego lub pokrzywdzonego prowadząc postępowanie mediacyjne. Takie ujęcie tematu implikuje konieczność przedstawienia nowego kształtu postępowania mediacyjnego oraz ogólnych założeń paradygmatu sprawiedliwości naprawczej. W świetle powyższego zasadne jest podjęcie próby umiejscowienia art. 178a k.p.k. w systemie zmian służących wzmocnieniu pozycji pokrzywdzonego. Dalsza część pracy poświęcona będzie ustaleniu zakresu zastosowania nowego zakazu. W kontekście innowacji w art. 23a § 3 k.p.k., zmieniającej krąg osób uprawnionych do prowadzenia mediacji, należy rozważyć możliwość występowania de facto zbieżności dwóch zakazów dowodowych: z art. 178 k.p.k. oraz art. 178a k.p.k. W konkluzji autorzy stwierdzają, iż przyjęte rozwiązania, zarówno na poziomie systemowym, jak i szczegółowym, pośrednio, poprzez próbę wzmocnienia roli instytucji mediacji, są krokiem w kierunku paradygmatu sprawiedliwości naprawczej. Primo, zmiany te na gruncie prawa karnego procesowego są wynikiem reorientacji w polskim prawie karnym materialnym. Secundo, przyjęte w Polsce zmiany wpisują się w ogólnoeuopejskie dążenia do oddawania konfliktu jego stronom.

The point of the article is to try to answer the title question. The Authors refer to the evidence prohibition from article 178a of Polish Criminal Procedure Code, which forbids to examine a mediator for the information he obtained during the mediation. It seems essential to present the regulation of mediation procedure as well as basic assumptions of restorative justice paradigm, which leads to giving the perpetrator and the victim the opportunity to solve their conflict by discussion and, therefore, to achieve an agreement. The evidence prohibition is also a part of new regulation that stregthens the victim's position. The next part concerns the extensive description of the evidence prohibition, including situations it may not involve. Afterwards, the Authors test a hypothesis if it is possible for evidence prohibitions from art. 178a and art. 178 to converge. In conclusion, it occurs that aforementioned regulations comply with the assumptions of restorative justice due to the change of Polish criminal law system. Moreover, they are effects of an European conception of returning the conflict back to its parties.