"Words are falling apart/stripped of love" : affect, community and the ethics of socialist realism in Tadeusz Różewicz’s post-war poetry

Streszcz. po ang.

W szkicu zajmuję się postawą estetyczną i polityczną Tadeusza Różewicza oraz poetyką jego wierszy z lat 1945-1954. Interesuje mnie etyczny wymiar źródłowego afektu poetyckiego i problem jego transmisji, a zatem problem miejsca poety we wspólnocie po 1945 roku. Pokazuję, że Różewicz nie chciał przekazywać traumy innym, ale też nie potrafił utożsamić się z optymistycznym projektem socrealistycznym. Ze względu na lewicowe poglądy bliskie były mu ideały zbliżenia do zwykłego człowieka, sztuki zdolnej komunikować się z nim. Przejrzysta poetyka jego wierszy jest nie tylko wynikiem traumy, lecz także potrzeby komunikacji z ludem. Poeta próbował przepracować traumę miłością: zaczął od miłości romantycznej, potem zaś poszerzał jej horyzont o wspólnotę. Obserwując jego złożony stosunek do socrealizmu możemy dostrzec narodziny etyki innego, charakterystycznej dla całej późniejszej twórczości Różewicza.

This essay examines the aesthetic and political views of Tadeusz Różewicz as well as the poetics of his verse written between 1945 and 1954. I am interested in the ethical dimension of the poetic affect and the problems of its transmission, or, in other words, the problem of the poet finding his place in the post-1945 community. My analyses show that he did not want to pass on his traumas to others. But equally he did not want to let himself be carried away by the heady optimism of the social realist project. At the same time he had no problems with the officially backed ideal of art that was near to and spoke to the common man. After all, his sympathies were always broadly left-wing. His striving for clarity had as much to do with his desire to be in touch with the ordinary people as with looking for an antidote to trauma. In fact, the medicine he chose to overcome his personal trauma was love; he began with romantic love and moved on to a love that embraced the whole community. It seems that the ethical views that we associate with the later (‘mature’) phase of Różewicz’s work has its roots in his complex relationship with socialist realism.