Wolff Haggadah with a Polish episode in the background : archeology, biography and culture of the manuscript

Bibliogr. s. 142-143. Książka pod redakcją naukową Jacka Puchalskiego przy współpracy Elżbiety Maruszak, Mikołaja Ochmańskiego, Doroty Pietrzkiewicz i Katarzyny Seroki

Autor omawia - w trzech częściach - jeden z najcenniejszych średniowiecznych rękopisów hebrajskich, znanym pod tytułem Hagada Wolffa lub Hagada francuska. Najpierw opisuje go jako przedmiot kultury materialnej (archeologia rękopisu). Następnie rekonstruuje jego historię (biografia rękopisu), przyjmując jego datację na ostatnią dekadę XIV w. oraz środowisko powstania - Awinion, prowincja Prowansja. Szczegółowiej rekonstruuje jego dzieje najnowsze, w tym epizod polski, przypadający na okres 1947-1997. W końcu w trzeciej części (kultura rękopisu) ukazuje jego znaczenie dla kultury żydowskiej, wskazując, że jego kopista Jaakow ben Szlomo Corfati utrwalił w nim obrzędowość i rytuał święta Pesach, charakterystyczny dla awiniońskiej wspólnoty żydowskiej, różny w pewnych przepisach od zwyczajów aszkenazyjskich z północnej Francji. Jednocześnie Hagada Wolffa poświadcza ciągłość religijnego przekazu judaistycznego, mającego swe korzenie w biblijnej Księdze Wyjścia i nakazie zawartym w dziele tannaitów Misznie, w dziesiątym rozdziale Traktatu Pesachim.

The author discusses in three parts one of the most valuable medieval Hebrew manuscripts, known under the title Wolff Haggadah or French Haggadah. First, he describes it as a subject of material culture (archeology of the manuscript). Then he reconstructs his history (biography of the manuscript), taking his date for the last decade of the fourteenth century and the environment of the creation - Avignon, province of Provence. He reconstructs his recent history in more detail, including the Polish episode from 1947-1997. Finally, in the third part (culture of the manuscript) shows its significance for Jewish culture, pointing out that his copyist Yaakov ben Shlomo Tsorfati recorded in it the ritual of the holiday of Pesach, characteristic of the Avignon Jewish community, different in certain provisions from the Ashkenazi customs of northern France. At the same time, Wolff Haggadah testifies to the continuity of the Judaic religious tradition, rooted in the biblical Book of Exodus and the order contained in the work of the Tannaits Mishna in the tenth chapter of the Pesachim Treaty.