"Obaczymy czy masz dobrą krew w sobie" : podziały społeczne a kategoria rasy w "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza

2019
journal article
article
cris.lastimport.wos2024-04-09T22:33:21Z
dc.abstract.enThis article examines Henryk Sienkiewicz's proto-racist distinction between the gentry and the commoners in his novel "With Fire and Sword" (1883-1884). This division, which is believed to be part of the divine world order, credits the commoners with an inferior humanity. It is founded on a set of essentialist beliefs - that social class is inherited, that "noble blood" confers superiority, and that physiognomy bespeaks high birth (you can tell a noblemen or noblewoman by their physical appearance). As the article claims, Sienkiewicz allows no room for a voice questioning those beliefs, let alone exposing their class-bound arbitrarinesspl
dc.abstract.plTekst stanowi próbę zbadania - obecnego na kartach "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza - protorasowego podziału między szlachtą a plebejuszami. Składają się na niego następujące elementy: pogląd o dziedziczeniu cech, przekonanie o "lepszej" fizjonomii, wiara w "zacną" krew, esencjalizowanie warstw plebejskich, dehumanizacja plebejuszy oraz legitymizowanie różnic stanowych "boskim porządkiem". Główna teza artykułu mówi, że w powieści nie znajdziemy żadnego wyraźnego przeciwstawienia, które sygnalizowałoby arbitralność szlacheckich wyobrażeń i umożliwiało inne spojrzenie. W "Ogniem i mieczem" protorasistowska optyka funkcjonuje bowiem jako obiektywna wykładnia rzeczywistości.pl
dc.affiliationWydział Polonistykipl
dc.contributor.authorRyś, Paweł - 168747 pl
dc.date.accession2021-01-12pl
dc.date.accessioned2021-01-12T12:39:49Z
dc.date.available2021-01-12T12:39:49Z
dc.date.issued2019pl
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.additionalAutor podpisany jako Paweł Wiktor Ryśpl
dc.description.number2 (353)pl
dc.description.physical153-173pl
dc.description.publication1,45pl
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume60pl
dc.identifier.doi10.24425/rl.2019.130034pl
dc.identifier.eissn2300-1968pl
dc.identifier.issn0035-9602pl
dc.identifier.projectROD UJ / OPpl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/260302
dc.identifier.weblinkhttp://journals.pan.pl/dlibra/publication/130034/edition/113527/contentpl
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.pbn.affiliationDziedzina nauk humanistycznych : literaturoznawstwopl
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0*
dc.rights.licenceCC-BY-NC-ND
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode*
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subject.enPolish literature of the 19th centurypl
dc.subject.enhistorical fictionpl
dc.subject.ensocial class and racepl
dc.subject.enthe gentry mindsetpl
dc.subject.enthe divine world orderpl
dc.subject.enHenryk Sienkiewicz (1846-1916)pl
dc.subject.plSienkiewiczpl
dc.subject.pl"Ogniem i mieczem"pl
dc.subject.plpodziały społecznepl
dc.subject.plrasapl
dc.subject.plszlachecki protorasizmpl
dc.subject.plrasizm klasowypl
dc.subtypeArticlepl
dc.title"Obaczymy czy masz dobrą krew w sobie" : podziały społeczne a kategoria rasy w "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewiczapl
dc.title.alternative"We'll see if noble blood runs through your veins" : social classes and race in Henryk Sienkiewicz's "With fire and sword"pl
dc.title.journalRuch Literackipl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication
cris.lastimport.wos
2024-04-09T22:33:21Z
dc.abstract.enpl
This article examines Henryk Sienkiewicz's proto-racist distinction between the gentry and the commoners in his novel "With Fire and Sword" (1883-1884). This division, which is believed to be part of the divine world order, credits the commoners with an inferior humanity. It is founded on a set of essentialist beliefs - that social class is inherited, that "noble blood" confers superiority, and that physiognomy bespeaks high birth (you can tell a noblemen or noblewoman by their physical appearance). As the article claims, Sienkiewicz allows no room for a voice questioning those beliefs, let alone exposing their class-bound arbitrariness
dc.abstract.plpl
Tekst stanowi próbę zbadania - obecnego na kartach "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza - protorasowego podziału między szlachtą a plebejuszami. Składają się na niego następujące elementy: pogląd o dziedziczeniu cech, przekonanie o "lepszej" fizjonomii, wiara w "zacną" krew, esencjalizowanie warstw plebejskich, dehumanizacja plebejuszy oraz legitymizowanie różnic stanowych "boskim porządkiem". Główna teza artykułu mówi, że w powieści nie znajdziemy żadnego wyraźnego przeciwstawienia, które sygnalizowałoby arbitralność szlacheckich wyobrażeń i umożliwiało inne spojrzenie. W "Ogniem i mieczem" protorasistowska optyka funkcjonuje bowiem jako obiektywna wykładnia rzeczywistości.
dc.affiliationpl
Wydział Polonistyki
dc.contributor.authorpl
Ryś, Paweł - 168747
dc.date.accessionpl
2021-01-12
dc.date.accessioned
2021-01-12T12:39:49Z
dc.date.available
2021-01-12T12:39:49Z
dc.date.issuedpl
2019
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.additionalpl
Autor podpisany jako Paweł Wiktor Ryś
dc.description.numberpl
2 (353)
dc.description.physicalpl
153-173
dc.description.publicationpl
1,45
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.description.volumepl
60
dc.identifier.doipl
10.24425/rl.2019.130034
dc.identifier.eissnpl
2300-1968
dc.identifier.issnpl
0035-9602
dc.identifier.projectpl
ROD UJ / OP
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/260302
dc.identifier.weblinkpl
http://journals.pan.pl/dlibra/publication/130034/edition/113527/content
dc.languagepl
pol
dc.language.containerpl
pol
dc.pbn.affiliationpl
Dziedzina nauk humanistycznych : literaturoznawstwo
dc.rights*
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0
dc.rights.licence
CC-BY-NC-ND
dc.rights.uri*
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subject.enpl
Polish literature of the 19th century
dc.subject.enpl
historical fiction
dc.subject.enpl
social class and race
dc.subject.enpl
the gentry mindset
dc.subject.enpl
the divine world order
dc.subject.enpl
Henryk Sienkiewicz (1846-1916)
dc.subject.plpl
Sienkiewicz
dc.subject.plpl
"Ogniem i mieczem"
dc.subject.plpl
podziały społeczne
dc.subject.plpl
rasa
dc.subject.plpl
szlachecki protorasizm
dc.subject.plpl
rasizm klasowy
dc.subtypepl
Article
dc.titlepl
"Obaczymy czy masz dobrą krew w sobie" : podziały społeczne a kategoria rasy w "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza
dc.title.alternativepl
"We'll see if noble blood runs through your veins" : social classes and race in Henryk Sienkiewicz's "With fire and sword"
dc.title.journalpl
Ruch Literacki
dc.typepl
JournalArticle
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
59
Views per month
Views per city
Warsaw
7
Krakow
5
Wroclaw
3
Ashburn
2
Chandler
2
Dublin
2
Katowice
2
Poznan
2
Amsterdam
1
Atlanta
1
Downloads
rys_obaczymy_czy_masz_dobra_krew_w_sobie_2019.pdf
52
rys_obaczymy_czy_masz_dobra_krew_w_sobie_2019.odt
43
rys_obaczymy_czy_masz_dobra_krew_w_sobie_2019.odt
25