Narracja mitologiczna a problem wspólnej przestrzeni jako cel edukacji

Bibliogr. s. 160

Celem analizy jest podkreślenie wagi uzasadnień filozoficznych, które stoją u fundamentów aktywności pedagogicznej przygotowującej człowieka do życia w społeczności. We współczesnej kulturze najbardziej problematyczna okazuje się domena wartości, bardzo ważna dla rozwoju osobistego i integracji społecznej. Często pozostaje ona na styku tego, co racjonalne i irracjonalne, choć w życiu codziennym więcej uwagi przywiązuje się do racjonalności. Dynamicznie zmieniający się kontekst społeczno-kulturowy, wpływający na procesy edukacyjne, nakłania nas do poszukiwania zasady legitymizacji sfery aksjonormatywnej. Jedną z propozycji współczesnej humanistyki jest włączenie kategorii mitu jako gwarancji zachowania wartości istotnych dla kultury. Dlatego w artykule poruszam problem ważności norm postępowania w związku z zastosowaniem eksplikacyjnej kategorii mitu w teorii wychowania. W ten sposób pragnę upomnieć się o wartości, które są znaczące w przygotowaniu młodego człowieka do budowania relacji z drugim człowiekiem, a które w związku z postępującą indywidualizacją przestrzeni społecznej mogą sprawiać wrażenie nieoczywistych. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zajmuję się celem wychowania społecznego. Podejmuję w związku z tym próbę interpretacji terminu "przestrzeń wspólna" jako: (1) kultury, (2) sprawności moralnej jednostki, (3) dziedzictwa kulturowego oraz (4) ostatecznego celu życia. W tej części nawiązuję do teorii wychowania społecznego polskiego pedagoga Jacka Woronieckiego. W części drugiej zajmuję się kwestią teoretycznego uzasadnienia "przestrzeni wspólnej" jako wartości w pooświeceniowej kulturze, która wprowadza w argumentację pedagogiczną narrację mitologiczną. W tej części odnoszę się krytycznie do poglądów niemieckiego naukowca Wolfganga Brezinki.

The aim of the analysis is to emphasize the importance of philosophical justifications that underlie the foundations of pedagogical activity that makes a person ready to live in a community. In contemporary culture, the domain of values, of great importance for personal development and social integration, turns out to be the most problematic. It is often left at the junction of what is rational and irrational, although more attention is paid to rationality in everyday life. The dynamically changing socio-cultural context, affecting the educational processes, urges us to look for the principle of legitimacy for the axionormative sphere. One of the proposals of contemporary humanities is to involve the category of myth as a guarantee of preserving of values essential to culture. That's why the article deal with the problem of the validity of standards of conduct in view of the use of the explicative category of myth. In this way, I would like to appeal for values that are significant in making a person ready to build relationships with others, and which, due to the progressive individualization of social space, can seem unobvious. The article consists of two parts. In the first one I will take up the goal of social education. I will undertake, therefore, an attempt to interpret the "common space" term as: (1) culture, (2) the moral efficiency of the individual, (3) cultural heritage and (4) the ultimate goal of life. This part will refer to the theory of social education of the Polish pedagogue Jacek Woroniecki. The second part will deal with the issue of the theoretical justification of "common space" as a value in the post-enlightenment culture which introduces the mythological narrative into the pedagogical argumentation. In this part I will critically refer to the views of Wolfgang Brezinka, a German scholar.