O podstawach i pochodzeniu zasady pacta sunt servanda w świetle analizy matematycznej opartej na teorii gier

W niniejszym artykule badaniu poddano warunki wykształcenia się reguły drugiego poziomu pacta sunt servanda na gruncie teorii gier. Gra dylemat więźnia może być skutecznie wykorzystywana do analizy zachowań uczestników grupy w celu badania warunków ich kooperacji i regularności w tym względzie. Reguła pacta sunt servanda jest przyjmowana spontanicznie przez członków tych grup, które charakteryzują się określonymi cechami. Po pierwsze, muszą zachodzić ciągłe (a nie sporadyczne) interakcje między członkami grupy. Po drugie, członkowie grupy wybierają strategie typu TFT (Tit-For-Tat), jako że są one najbardziej efektywne w przypadku powtarzalnych interakcji. Po trzecie, można wyróżnić sankcję wymierzaną za uchybienia normie pacta sunt servanda. Norma ta jest internalizowana przez członków grupy jako konwencja, która służy ulepszeniu suboptymalnego equilibrium Nasha do sytuacji optymalnej w sensie Pareto. Odpowiednikiem sankcji w dylemacie więźnia będzie odwet gracza za nawet incydentalną zdradę oponenta. Po czwarte, wymaganie powtarzalności dylematu więźnia podkreśla potrzebę wykształcenia się zaufania między uczestnikami. Warunki takie, odpowiednie dla wykształcenia się reguły pacta sunt servanda, będą występować w grupach małych i spójnych, o stałym członkostwie, cechujących się występowaniem wzajemnych zależności między uczestnikami.

The herein research investigates the conditions for emergence of the second-order rule of justice pacta sunt servanda in a game theory. The prisoner's dilemma game can be effectively used in an analysis of the behaviour of the group members to establish the conditions of their co-operation and its regularity. Pacta sunt servanda rule would emerge spontaneously among the members of those groups that are characterised by certain requirements. Firstly, there are continuous (not occasional) interactions between group members. Secondly, group members choose a TFT strategy or its variants, as these are the most effective strategies in the case of iterated interactions. Thirdly, a sanction for incompliance with pacta sunt servanda norm can be distinguished. This norm is internalised by group members as a convention, which facilitates the refinement of a sub-optimal Nash equilibrium to a Pareto-optimal situation. The sanction corresponds to a retaliation of a player for even an incidental defection in a prisoner's dilemma. Finally, the necessary repetition of the prisoner's dilemma emphasises the importance of establishing trust between group members. These conditions, adequate for emergence of pacta sunt servanda rule, are characteristic to small, coherent, interdependent groups, with a stable membership.