Bibliogr. s. 24-26

Celem niniejszego artykułu jest analiza dwóch typów zdań względnych w mówionym języku polskim - tj. wprowadzanych przez zaimek względny który oraz przez nieodmienny relator co. Głównym obszarem zainteresowania są niekanoniczne konstrukcje, w których obserwuje się rozluźnioną integrację akomodacyjną pomiędzy grupą rzeczownikową a zdaniem względnym. Dla obu wskaźników zespolenia (który i co), tekst omawia poszczególne typy cech formalnych, które powodują taką niezintegrowaną strukturę. Analiza danych korpusowych pozwala również na ilościowe określenie stopnia dezintegracji w obu typach dań. Mimo że spontaniczny język mówiony wymusza pewną dozę dezintegracji w obu przypadkach, zdania względne z co (zwłaszcza te w funkcji innej niż podmiot) znacznie częściej charakteryzują się taką właśnie budową. Zdania z co odbiegają od kanonicznej relatywizacji jeszcze w innym sensie: oprócz funkcji relativum generale, co może pełnić inne funkcje semantyczne, takie jak spójniki podrzędne miejsca i czasu (porównywalne z gdzie i kiedy) lub spójnik ogólnego zastosowania. Tego rodzaju użycia wskazują na ekspansję statusu kategorialnego co. Zaobserwowane zjawiska pokrywają się z doniesieniami innych autorów badających składnię spontanicznego języka mówionego (Miller and Weinert 1998).

The paper examines syntactic features of non-canonical relativization in spoken Polish that loosen the structural integration of two types of relative clauses - one introduced by the complementizer co, the other by the wh-pronoun który. The resulting unintegration holds between the head NP and the co/który clause and contrasts with the integrated structure of canonical relatives. I discuss the range of unintegration features observed for both types in corpus data and indicate the distinct quantitative extents to which the two types are unintegrated. Although the nature of spontaneous conversation is such that it imposes some loosening of structural cohesion in both types, co clauses (especially non-subject relative clauses) are far more frequently unintegrated than który clauses. Also, co clauses depart functionally from the canonical relative structure in that the complementizer co serves functions other than that of a straightforward relativizer, namely it has conjunction-like uses (temporal, spatial, and general conjunction), indicating an expansion of the categorial status of co. The observed unintegration of Polish conversational relatives is in line with previous analyses of the syntax of unplanned speech (e.g. Miller and Weinert 1998).