The doctor's criminal responsibility of abandoning of juvenile patient's treatment in the wake of legal guardian's objection

Pokłosie ogólnopolskiego seminarium naukowego "Prawo medyczne w świetle prawa konstytucyjnego", które odbyło się 10-11 grudnia 2016 roku w Szczyrku.

Do podstawowych zasad współczesnego prawa medycznego należy zasada poszanowania autonomii pacjenta. Jej wyrazem jest konieczność uzyskania zgody pacjenta na każde udzielane mu świadczenie zdrowotne. Co do zasady pacjent samodzielnie podejmuje decyzję w przedmiocie poddania się określonej interwencji lekarskiej. W pewnych sytuacjach - ze względu na wiek albo stan fizyczny lub psychiczny pacjenta, decyzja ta musi należeć do innego podmiotu. Jest tak między innymi w odniesieniu do pacjentów małoletnich. Skuteczne udzielenie zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego osobie małoletniej należy do jej przedstawiciela ustawowego. Jeżeli pacjent ukończył lat 16, wymagana jest także jego zgoda. Nie można jednak zaakceptować sytuacji, w której brak zgody przedstawiciela ustawowego narażałby podopiecznego na utratę życia lub poważny uszczerbek na zdrowiu. Dlatego w określonych sytuacjach ustawodawca pozwala lekarzowi przełamać jego sprzeciw i podjąć interwencję medyczną mimo braku stosownej zgody, względnie zwrócić się do sądu opiekuńczego o jej wyrażenie. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jakich sytuacjach lekarz jest zobowiązany "przemywać" sprzeciw przedstawiciela ustawowego pacjenta małoletniego, czy to w drodze własnej decyzji, czy też poprzez zawiadomienie sądu opiekuńczego. Istotne jest też określenie czy i pod jakimi warunkami niewypełnienie przez lekarza tego obowiązku skutkować będzie jego odpowiedzialnością karną.

One of the most important contemporaty healthcare law rule is the respect for a patient's authonomy. Because of it each medical benefit requires a patient's consent. Actually, giving a consent for medical benefit is a patient's own decision. However, in certain situations - according to patient's age and physical or mental condition - this decision has to be undertaken by a diffrent person, e.g. in case of juvenile patients. The consent for the medical benefit to a juvenile patient shall be undertaken by a legal guardian. If the patient is over sixteen, his own consent is also required. However, a situation when the lack of consent to give the medical benefit which is necesarry to safe patient's life or health would make it impossible, is - in a case of the juvenile patients - unacceptable. So, in the strictly certain circumstances the legal system gives the doctor possibility to ignore guardian's objection and give a medical benefit or inform the guardianship court about the situation. This article tries to show in which situatons the doctor is obliged to breaching guardian's objection by ignoring they opinion or noticing the guardianship court. The next problem is, whether and when non-performing of this duty gives a reason to bring the doctor to the justice on the basis of the criminal law.