Analiza komparatystyczna : natura oraz dynamizm procedury cywilnej : prawa, zasady, sędziowie : porównanie systemów common law i kontynentalnego

Przedmiotem artykułu jest analiza porównawcza procedury cywilnej w kontekście różnic procesowych pomiędzy krajami o tradycji common law oraz tymi z rodziny prawa kontynentalnego. Porównanie następuje na trzech płaszczyznach - pierwsza sfera dotyczy obywatela i jego praw w sądzie. Następnie, po porównaniu systemu sądownictwa, pod rozwagę zostanie wzięta kwestia przyszłości procedury cywilnej. Moim celem jest zatem zbudowanie piętrowej kompozycji, która swój początek bierze na poziomie jednostki, rozszerza tematykę o obszar systemowy, by na końcu osiągnąć swój wierzchołek - perspektywę globalną. Artykuł we wstępnej fazie koncentruje się na prawie do sądu i do sprawiedliwej, zgodnej z prawem i jego zasadami, procedury - jako najwyższymi gwarancjami tak w Stanach Zjednoczonych Ameryki, jak i w Polsce. Wspomniane prawo zostało poddane analizie pod kątem proceduralnych ograniczeń - m.in wymogów pism procesowych, czyli materii, która, jeśli dochodzi do fazy rozprawy, łączy w jednej sali sądowej wszystkich aktorów sprawy - w szczególności powoda, pozwanego oraz osobę sędziego. Następnie w centrum analizy umieszczony został sędzia - jaką rolę odgrywa w każdym z systemów? Na zakończenie zastanowimy się nad ideą harmonizacji procedury cywilnej oraz konsekwencjami, które wypływają z tej koncepcji.

The subject matter of this article is the comparative outlook for the civil procedure in common law tradition and continental law family - throughout the three various viewpoints - citizen's, court's and finally - the prospective aspects for civil proceeding. Therefore, my aim is to construct a storied composition that embarks on individual’s level, goes over the structural grade and reaches the towering rung - the global perspective. To begin with, we will focus on the right to court and due process as the supreme guarantees both in the United States of America and in Poland. We will plot the right in terms of procedural restrictions, for instance pleading standards - i.e. something which gathers all of actors in a courtroom together - especially - the plaintiff with the defendant and the judge. Afterwards, it will be the civil judge who has been put under the spotlight - his role in the system. Finally, we will take a peek at the idea of harmonization in civil procedure field - analysis of prospects.