Bibliogr. s. 173-174

Tematem artykułu jest związek znaczenia leksykalnego i procesu zapożyczania leksykalnego. Prezentuje on analizę pól semantycznych wszystkich poświadczonych zapożyczeń niemieckich w historii pisanej/standardowej (literackiej) polszczyzny na podstawie klasyfikacji używanej pierwotnie do porównania typologicznego (Haspelmath and Tadmor 2009c). W artykule dokonano, po pierwsze, porównania wyników z klasyfikacją prawdopodobieństwa zapożyczeń opracowaną na podstawie studiów typologicznych (Tadmor 2009). Widoczne różnice w stosunku do niej wskazują na potrzebę skorzystania w analizie związku znaczenia i procesu zapożyczania zarówno z podejścia onomazjologicznego, jak i semazjologicznego. Po drugie, rezultaty porównano z impresjonistycznymi sądami na temat pól znaczeniowych niemieckich zapożyczeń w języku polskim. Chociaż większość tradycyjnie wyróżnianych pól semantycznych jest dobrze poświadczona, nie brak również innych ważnych pól, które są dowodem na to, że niemieckie zapożyczenia nie ograniczają się wyłącznie do specjalistycznych terminów fachowych. Analizę będącą przedmiotem tego artykułu podzielono ponadto ze względu na: a) różne okresy czasowe zapożyczeń oraz b) lepsze lub słabsze ich udokumentowanie. Badania wykazały, że niektóre pola semantyczne są typowe tylko dla pewnych okresów czasowych, podczas gdy występowanie innych należy uznać na przestrzeni czasu za stabilne. Dla niektórych pól znaczeniowych charakterystyczna jest wysoka frekwencja słabo poświadczonych zapożyczeń, co sugerowałoby, że niektóre z pól semantycznych są podatne na bogatsze ilościowo, ale mniej intensywne kontakty językowe.

This study is dedicated to the relationship between lexical meaning and lexical borrowing. It presents an analysis of the semantic fields of all documented German loanwords in the history of Polish written/standard language, following a classification scheme which was originally used for typological comparison (Haspelmath and Tadmor 2009c). Firstly, the results are compared to a hierarchy of borrowing probability which was developed on the basis of typological studies (Tadmor 2009). The apparent differences to that hierarchy underline the need for both onomasiological and semasiological approaches in studying the connection between meaning and borrowing. Secondly, the results are compared to impressionistic judgments on the semantic fields of German loanwords in Polish. Although most of the traditionally mentioned semantic fields are well attested, there are other prominent fields as well, which shows that German loanwords are not limited to specialized terms of professional fields. The analysis is furthermore divided depending on: a) the time period and b) how well the loanwords are documented. It will be demonstrated that some semantic fields are typical for certain time periods while the contribution of other fields remains stable. Some semantic fields have a high quantity of poorly documented loanwords, suggesting that some fields are prone to extensive, but less intensive language contact.