Protection of tenants' rights and domestic peace in the context of illegally occupied dwellings

Artykuł dotyczy prawnych aspektów sytuacji, gdy w lokalu mieszkalnym przebywają osoby zajmujące go bez tytułu prawnego. Z takim stanem mamy najczęściej do czynienia w przypadku wygaśnięcia umowy najmu oraz samowolnego zajęcia lokalu przez osobę nie posiadającą do niego żadnych uprawnień. Uregulowania dotyczące tych sytuacji nie są jasne; dotyczy to zwłaszcza art. 193 Kodeksu karnego, statuującego ochronę miru domowego. W doktrynie wykrystalizowało się w tej kwestii kilka stanowisk, które zostają omówione w tekście. Przedstawiono pogląd, zgodnie z którym na gruncie obecnego stanu prawnego właściciel nie jest podmiotem zdatnym do popełnienia przestępstwa naruszenia miru domowego, jeżeli w jego lokalu przebywa osoba nie posiadająca tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości (np. osoba nie opuszczająca lokalu pomimo wygaśnięcia umowy najmu czy osoba, która samowolnie zajęła lokal itp.), a też jeżeli w umowie cywilnoprawnej, na podstawie której inna osoba uzyskuje prawo do dysponowania lokalem (najczęściej jest to umowa najmu), znajdują się zapisy umożliwiające wstęp właściciela do mieszkania w trakcie trwania umowy z przyczyn innych niż wymienione w art. 10 ustawy o ochronie praw lokatorów.

The paper is devoted to the analysis of legal status of the dwellings which are occupied by persons who are not legally entitled to remain in them. Polish regulation is, unfortunaltely, not satisfying. The art. 193 of Polish Penal Code concerning the domestic peace is interpreted by the representatives of criminal law theory in various ways. The author critically analyzes three relevant interpretations and offers a different one, which is based on the judgements passed by the Supreme Court of Poland.