Bibliogr. s. 99-102

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu kauzatywizacji w modelu morfosyntaksy generatywnej opartej na rdzeniu wyrazowym. Procesy kauzatywizacji analizowane są na podstawie czasowników z morfemem roz-. W analizie postulowane jest oderwanie funkcji kauzatywnej od mechanizmu dodawania argumentu sprawcy. Badania w tym kierunku oparte są na pracy Koontz-Garbodena (2009). Morfem roz- został uznany za człon główny wprowadzający poziom struktury odpowiadający za kategorię strony czynnej. Jest on przeciwstawiony formantowi nieciągłemu roz … się, który odpowiada za tworzenie pewnych czasowników antykauzatywnych w języku polskim. Przy użyciu typologii rdzeni Embicka (2009), zaproponowanej dla nieco innych struktur czasownikowych, udaje się stwierdzić, że rdzenie, które mogą wystąpić jako predykaty stanów, nie tworzą czasowników kauzatywnych interesującego typu, podczas gdy rdzenie, które mogą istnieć jako predykaty zdarzeń nadają się na bazy tej derywacji. Analiza polskich czasowników pokazuje jednocześnie, że hipotezy formułowane obecnie w badaniach struktur walencyjnych opartych na rdzeniu doskonale sprawdzają się w przypadku prezentowanego materiału polskiego, dodatkowo potwierdzając słuszność tego kierunku poszukiwań językoznawczych.

The paper deals with a wider problem of the representation of causative structures in the root-based generative model of morphosyntax illustrated here with the Polish causativizing morpheme roz-. Following Koontz-Garboden's (2009) analysis of anticausative verbs, we propose that the phenomenon of causation should be separated from the introduction of the additional causer argument brought in by the voice projection. In our analysis roz- is seen as the head of the active voice projection, as opposed to roz- się, the non-active voice head. Such an analysis allows us to account for the distributional properties of roz- versus roz- się in Polish. In the analysis of the typology of roots which can serve as bases for the causative structures taking the roz- voice heads, the typology of roots developed by Embick (2009) to account for the properties of states and stative passives has been adopted, as it seems to work in the case of the roots deriving causatives. The roots appropriate for the predicates of states cannot derive the roz- causatives in Polish, while these appropriate for the predicates of events form such causatives. The analysis ties in with recent proposals in root-based research into verbal valency, and contributes to the overall model of valencyrelated derivations in root-based approaches.