Bibliogr. s. 80-83

Pogląd, że fonologia jest pewną formą abstrakcji fonetyki, determinuje naturę relacji między obiema dziedzinami i często prowadzi do różnego rodzaju cyrkularności, która, co prawda, pozwala na adekwatne opisowo analizy, ale nie wydaje się przyczyniać do lepszego zrozumienia zjawisk dźwiękowych. Opierające się na prywatywności reprezentacyjne podejścia do fonologii, takie jak realizm krtaniowy, ograniczają możliwe mechanizmy fonologiczne i wymuszają wieloaspektowe analizy, w których tylko niektóre zjawiska mogą mieć charakter fonologiczny, inne natomiast należy postrzegać jako mające charakter interpretacyjny lub fonetyczny. W artykule przedstawiono argumenty za ścisłym rozdzieleniem fonetyki i fonologii oraz skupiono się na konsekwencjach, jakie niesie ze sobą nowy realizm krtaniowy i relatywizm dla charakteru styku tych dwóch dziedzin oraz dla rozumienia polskiej dźwięczności. Artykuł ten składa się z dwóch części. W części pierwszej omówiono podstawy teoretyczne dotyczące reprezentacji fonologicznej kontrastów laryngalnych oraz przedstawiono przegląd podejść do udźwięcznienia międzywyrazowego w dialektach języka polskiego przez pryzmat różnych typów cyrkularności reprezentacyjnej lub komputacyjnej. W części drugiej omówiono najnowszą propozycję zwaną nowym realizmem krtaniowym, wskazując na jej wady i zalety w porównaniu z relatywizmem krtaniowym.

The view that phonology is some form of abstraction of phonetics determines the nature of the relation between the two domains and often leads to various types of circularity that allow for descriptively adequate analyses, but do not seem to contribute to a better understanding of sound patterns. Representation-based phonological approaches, such as laryngeal realism, which adhere to privativity, restrict possible phonological mechanisms and enforce multifaceted analyses in which only some phenomena may be phonological, while others must be viewed as interpretational or phonetic in nature. This paper argues for a strict separation of the two domains and focuses on the consequences that new laryngeal realism and relativism entail with respect to the nature of the interface between phonology and phonetics as well as on the understanding of Polish voicing. This article has two parts. Part 1 sets the theoretical background concerning the phonological representation of laryngeal contrasts and provides an overview of approaches to pre-sonorant sandhi in Polish dialects through the lens of various types of representational or computational circularity. Part 2 discusses a recent proposal called new laryngeal realism pointing to its deficiencies and advantages as compared with laryngeal relativism.