Różewicz : white scarves of childhood

Bibliogr. s. 158

Tadeusz Różewicz w swej twórczości, zwłaszcza późnej, tworzy mit dzieciństwa. Mit ten opiera się na kilku założeniach. Po pierwsze, że poeta to ktoś pozostający przez całe życie w szczególnej relacji z matką (matka poety była nawróconą na katolicyzm Żydówką). Po drugie, że dzieciństwo to źródło, do którego trzeba wracać, aby poezja mogła istnieć w świecie wyjałowionym z wartości po wojnie i Zagładzie. Po trzecie, że dzieciństwo jest czasem niewinności, który funkcjonuje poza odróżnieniem dobra i zła. W opozycji do tych założeń autor artykułu dowodzi, że - po pierwsze - relacja z matką ma odwrotną stronę, jest to relacja ojca z synem. Wchodzi w nią Różewicz jako syn oraz jako ojciec wobec własnych dwóch synów. Po drugie, że nie ma powrotu do dzieciństwa, sytuuje się ono ponad porządkiem czasu, a ta przestrzeń ponad czasem nie jest porządkiem mitu, lecz traumy. Po trzecie, że dzieciństwo u Różewicza jest wewnętrznie naznaczone doświadczeniem zła - dzieciństwo nie jest niewinne.

Tadeusz Różewicz had created the myth of childhood in his work, especially in later years. This myth is based on several assumptions. First, that a poet is someone who has a special relationship with his mother throughout his life (the poet's mother was a Jewish convert to Catholicism). Second, that childhood is a source to which one must return in order for poetry to exist in a world that no longer has values after the war and the Holocaust. Third, that childhood is a time of innocence in which one cannot distinguish between good and evil. In contrast to these assumptions, the author of the article argues that - first of all - the relationship with the mother has the other side, namely the relationship between father and son. Różewicz enters it as a son and as a father of his own two sons. Second, that there is no return to childhood, it is above the order of time, and this space above time is not the order of myth, but of trauma. Thirdly, Różewicz's childhood is internally marked by the experience of evil - childhood is not innocent.