Avoir des ailes, le rêve et la métaphore : l’inscription du mythe icarien dans "Mademoiselle de Maupin" de Théophile Gautier

2008
journal article
article
dc.abstract.plJednym z mitów, jakie romantyczna literatura francuska formułuje na nowo i wprowadza w tkankę swojej tematyki, a więc także wyobraźni i symboliki, jest mit Ikara. Proza Théophila Gautiera (1811–1872) może być odczytana jako jeden z jego wariantów. Doświadczenie lotu, pokonującego ograniczenia i zakazy wynikające z ludzkiej kondycji, oraz klęski, śmiertelnego upadku, nieuchronnego skutku wzlotu, przekraczającego wszelkie zakazy, jak chce opowieść mityczna, w tekstach Gautiera zyskuje wymiar nie tylko metaforyczny, lecz także dosłowny. W publicystyce i korespondencji pisarza, począwszy od lat czterdziestych, znajdujemy oto wiele sformułowań, w których wyraża on entuzjastyczne zainteresowanie rozwojem technik i doświadczeń aeronautycznych. Czyniąc odwołania do mitycznych postaci Ikara, Faetona i Febusa, a także do Szekspirowskiego Ariela, równocześnie przenosi Gautier tematykę wzlotu na płaszczyznę literacką. Postaci te współtworzą bowiem metaforyczny obraz wzlotu artysty i symbolizują postawy, które w łamaniu tabu i pokonywaniu usankcjonowanych zakazów upatrują wartość najwyższą, a minimalizują lub lekceważą cenę buntu, to jest klęskę, upadek, śmierć. W powieści Mademoiselle de Maupin (1835) tematyka wzlotu, a więc także jej „ikaryjskość”, nie narzuca się czytelnikowi bezpośrednio i w sposób oczywisty, ponieważ wpisana jest w warstwę głęboką wyobraźni symbolicznej utworu. Dotyczy to przede wszystkim sposobu, w jaki główny bohater, d’Albert, postrzega siebie i swoją sytuację w świecie. Szczególnie interesująco przedstawia się tutaj warstwa wyobraźni, dotycząca metaforycznego postrzegania „ja” w przestrzeni: od poczucia zamknięcia i unieruchomienia w przestrzeni spetryfikowanej, mrocznej i klaustrofobicznej, do pteromorficznych obrazów rozpostartych skrzydeł, unoszących istotę ludzką ponad byt codzienny, w stronę przestrzeni otwartych i wypełnionych światłem. Ale także, a może przede wszystkim, w stronę absolutu, w koncepcji gautierowskiej sytuującego się na styku wyobrażenia o idealnej miłości i kontemplacji piękna ciała ludzkiego, szczególnie gdy wydaje się ono połączeniem doskonałej rzeźby w marmurze i obrazu malarskiego. Badaniom gautierowskiej wyobraźni „ascencyjnej” dobrze służą analizy typu bachelardowskiego i durandowskiego, toteż zostały one w niniejszym studium zastosowane.pl
dc.affiliationWydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiejpl
dc.contributor.authorSosień, Barbara - 132001 pl
dc.date.accession2019-06-17pl
dc.date.accessioned2019-06-17T05:57:13Z
dc.date.available2019-06-17T05:57:13Z
dc.date.issued2008pl
dc.date.openaccess24
dc.description.accesstimepo opublikowaniu
dc.description.number1pl
dc.description.physical121-143pl
dc.description.publication1,91pl
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume3pl
dc.identifier.eissn2084-3933pl
dc.identifier.isbn978-83-233-2673-1pl
dc.identifier.issn1897-3035pl
dc.identifier.projectROD UJ / OPpl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/77276
dc.identifier.weblinkhttp://www.ejournals.eu/sj/index.php/SLit/article/view/1242/1238pl
dc.languagefrepl
dc.language.containerpolpl
dc.rightsDozwolony użytek utworów chronionych*
dc.rights.licenceInna otwarta licencja
dc.rights.urihttp://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf*
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subtypeArticlepl
dc.titleAvoir des ailes, le rêve et la métaphore : l’inscription du mythe icarien dans "Mademoiselle de Maupin" de Théophile Gautierpl
dc.title.alternativeMieć skrzydła, marzenie i metafora : mit ikaryjski wpisany w powieść Théophila Gautiera "Mademoiselle de Maupin"pl
dc.title.journalStudia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensispl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.plpl
Jednym z mitów, jakie romantyczna literatura francuska formułuje na nowo i wprowadza w tkankę swojej tematyki, a więc także wyobraźni i symboliki, jest mit Ikara. Proza Théophila Gautiera (1811–1872) może być odczytana jako jeden z jego wariantów. Doświadczenie lotu, pokonującego ograniczenia i zakazy wynikające z ludzkiej kondycji, oraz klęski, śmiertelnego upadku, nieuchronnego skutku wzlotu, przekraczającego wszelkie zakazy, jak chce opowieść mityczna, w tekstach Gautiera zyskuje wymiar nie tylko metaforyczny, lecz także dosłowny. W publicystyce i korespondencji pisarza, począwszy od lat czterdziestych, znajdujemy oto wiele sformułowań, w których wyraża on entuzjastyczne zainteresowanie rozwojem technik i doświadczeń aeronautycznych. Czyniąc odwołania do mitycznych postaci Ikara, Faetona i Febusa, a także do Szekspirowskiego Ariela, równocześnie przenosi Gautier tematykę wzlotu na płaszczyznę literacką. Postaci te współtworzą bowiem metaforyczny obraz wzlotu artysty i symbolizują postawy, które w łamaniu tabu i pokonywaniu usankcjonowanych zakazów upatrują wartość najwyższą, a minimalizują lub lekceważą cenę buntu, to jest klęskę, upadek, śmierć. W powieści Mademoiselle de Maupin (1835) tematyka wzlotu, a więc także jej „ikaryjskość”, nie narzuca się czytelnikowi bezpośrednio i w sposób oczywisty, ponieważ wpisana jest w warstwę głęboką wyobraźni symbolicznej utworu. Dotyczy to przede wszystkim sposobu, w jaki główny bohater, d’Albert, postrzega siebie i swoją sytuację w świecie. Szczególnie interesująco przedstawia się tutaj warstwa wyobraźni, dotycząca metaforycznego postrzegania „ja” w przestrzeni: od poczucia zamknięcia i unieruchomienia w przestrzeni spetryfikowanej, mrocznej i klaustrofobicznej, do pteromorficznych obrazów rozpostartych skrzydeł, unoszących istotę ludzką ponad byt codzienny, w stronę przestrzeni otwartych i wypełnionych światłem. Ale także, a może przede wszystkim, w stronę absolutu, w koncepcji gautierowskiej sytuującego się na styku wyobrażenia o idealnej miłości i kontemplacji piękna ciała ludzkiego, szczególnie gdy wydaje się ono połączeniem doskonałej rzeźby w marmurze i obrazu malarskiego. Badaniom gautierowskiej wyobraźni „ascencyjnej” dobrze służą analizy typu bachelardowskiego i durandowskiego, toteż zostały one w niniejszym studium zastosowane.
dc.affiliationpl
Wydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiej
dc.contributor.authorpl
Sosień, Barbara - 132001
dc.date.accessionpl
2019-06-17
dc.date.accessioned
2019-06-17T05:57:13Z
dc.date.available
2019-06-17T05:57:13Z
dc.date.issuedpl
2008
dc.date.openaccess
24
dc.description.accesstime
po opublikowaniu
dc.description.numberpl
1
dc.description.physicalpl
121-143
dc.description.publicationpl
1,91
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.description.volumepl
3
dc.identifier.eissnpl
2084-3933
dc.identifier.isbnpl
978-83-233-2673-1
dc.identifier.issnpl
1897-3035
dc.identifier.projectpl
ROD UJ / OP
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/77276
dc.identifier.weblinkpl
http://www.ejournals.eu/sj/index.php/SLit/article/view/1242/1238
dc.languagepl
fre
dc.language.containerpl
pol
dc.rights*
Dozwolony użytek utworów chronionych
dc.rights.licence
Inna otwarta licencja
dc.rights.uri*
http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subtypepl
Article
dc.titlepl
Avoir des ailes, le rêve et la métaphore : l’inscription du mythe icarien dans "Mademoiselle de Maupin" de Théophile Gautier
dc.title.alternativepl
Mieć skrzydła, marzenie i metafora : mit ikaryjski wpisany w powieść Théophila Gautiera "Mademoiselle de Maupin"
dc.title.journalpl
Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
dc.typepl
JournalArticle
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.