"Father’s and mother’s love is true and good" : the picture of family relationships in "Narbonnais" and in their prose adaptation

"Prawdziwa jest i dobra miłość ojca i matki" : obraz relacji rodzinnych w "Narbończykach" i w ich adaptacji prozą

Autorka analizuje obraz relacji rodzinnych w XIII-wiecznej pieśni epickiej z cyklu Wilhelma z Orange pt. Narbończycy, jednocześnie zestawiając go z portretem tych relacji w odpowiednich fragmentach XV-wiecznej adaptacji prozą tego cyklu i odwołując się dla porównania do funkcjonowania rodziny w rzeczywistości historycznej. Na poziomie wzajemnej komunikacji członków narbońskiej rodziny daje się zauważyć złagodzenie ekspresji złości przez eliminację inwektyw i świadczącej o braku szacunku formy „ty” z wersji napisanej prozą. Ta sama tendencja zaznacza się też w przedstawianiu innych zachowań członków rodu Emeryka – w XV-wiecznej adaptacji są one pozbawione epickiej gwałtowności i brutalności (Emeryk nie bije żony, jego syn nie sięga po miecz). W obu wersjach rodzina jest silnie paternalistyczna, a Emeryk dominuje zarówno nad żoną, jak i nad synami. Tymczasem, o ile pieśń epicka podejmowała głównie temat konfliktu między matczyną i ojcowską wizją wychowania synów, adaptacja koncentruje się na różnicach pokoleniowych. Wreszcie, można zauważyć pewną zmianę miejsca rodziny w systemie wartości: w pieśni wyraźnie ważniejsze są wartości społeczne (pozycja, bogactwo, dobro rodu jako całości), natomiast autor utworu napisanego prozą zdaje się bardziej waloryzować relacje między członkami rodziny jako niepowtarzalnymi, niezastępowalnymi jednostkami.

The author analyses the picture of family relationships in the 13th-century epics belonging to the cycle of William of Orange (Narbonnais), comparing it to the one presented in corresponding fragments of the 15th-century prose adaptation of this cycle, and alluding to the real, historical functioning of medieval families. At the level of mutual communication between the members of Narbonne family, some attenuation of the expression of anger can be noticed, by means of eliminating the invectives and other irrespectful forms. The same tendency appears in presenting other types of Narbonne family’s behaviour: in the adaptation, they are deprived of the epic vehemence and brutality (Aymeri doesn’t hit his wife, and his son doesn’t threaten him with his sword). In both versions, the family is strongly paternalistic, and the count dominates his wife as well as his sons. Nevertheless, whereas the epic song is concerned mainly by the differences between the maternal and paternal vision of their sons’ education, the adaptation focuses on the generation conflict. Finally, one can notice a change in the place of the family in the system of values: in the song, the social values are more important (position, wellness, welfare of the lineage as a whole), whereas the prose author seems to value more the relationships between family members defined as unique, irreplaceable creatures.