Conception of emphatic perception of art in cognitive science perspective

Bibliogr. s. 74-75

Próba powiązania zjawiska empatii z doświadczeniem estetycznym i odbiorem dzieła sztuki nie jest nowa dla filozofii i psychologii. Swoją historią sięga początków XX wieku (w tym przede wszystkim koncepcji Theodora Lippsa). Jednakże współcześnie, przede wszystkim wraz z rozwojem tzw. teorii umysłu, koncepcja wskazująca na związek pomiędzy umiejętnością przyjmowania perspektywy innych osób a reakcją na sztukę pojawia się ponownie i wiąże się przede wszystkim z ideą ucieleśnionej symulacji, postulowaną między innymi przez Vittoria Gallesego. Podstawowym celem artykułu jest pochylenie się nad ideą empatycznego odbioru dzieła sztuki, z uwzględnieniem jej historycznych korzeni, współczesnych badań, do których nawiązuje, a także wskazaniem na związane z nią podstawowe zalety oraz wady. Na podstawie tej analizy zostaną wskazane ewentualne możliwości wykorzystania tak sformułowanej teorii, a także podjęta będzie próba zestawienia jej z koncepcjami wskazującymi na złożoność i wieloaspektowość procesu odbioru dzieła sztuki.

Conception which is based on an attempt of interconnecting the phenomenon of empathy and aesthetical experience, is not new and its history was started at the beginning of XX century (primarily in the ideas of Theodor Lipps). However nowadays, above all with the progress in researches about theory of mind, the idea that our ability to taking another man perspective is connected with our reaction on art is still actual and connected with the idea of embodied simulation, represented for example by Vittorio Gallese. The main purpose of this text is to analyse the conception of empathic perception of art and to show their historical and modern elements and also its advantages and disadvantages. Based on this analyses this text is showing capabilities of using this idea and its eventual collation with another conceptions showing complexity of process of art perception.