The feminist Luther effect, or on the education of Silesian Evangelical women : a sketch from historical anthropology

Bibliogr.s. 67-69

Artykuł analizuje wpływ Reformacji na edukację kobiet w Księstwie Cieszyńskim, a także później: w czasie kontrreformacji i następnych okresach dziejów tego kraju należącego przez cały ten czas do katolickich Habsburgów. Kształcenie dziewcząt (jako konieczny element powszechnej edukacji) może być traktowany jako swoisty wskaźnik postępu cywilizacyjnego. Przykład śląski pokazuje, że prześladowana mniejszość wyznaniowa jaką byli w państwie austriackim do 1861 roku ewangelicy, starała się realizować Luterski postulat powszechnej edukacji, ale była w tym ograniczana przez państwo. Od okresu równouprawnienia wyznaniowego datuje się rozkwit inicjatyw społecznych, także tych związanych z opieką nad uczącymi się w mieście dziewczętami (jak niemiecki alumnat), a później także powoływanie polskich instytucji (alumnat im. ks. F. Michejdy). Artykuł pokazuje także sylwetki pierwszych studentek ze Śląska Cieszyńskiego, których przodkinie uczestniczyły w procesie edukacji ewangelickiej i miały rozbudzone aspiracje związane z wykształceniem. Znaczącym faktem jest, że te pionierki wyższej edukacji, którym udało się przebić bariery blokujące kobietom (instytucjonalnie i kulturowo) wstęp na uniwersytety, były ewangeliczkami.