Jagiellonian University Repository
"Czasem prawda nie będzie podobna do wiary" : uwagi o wyższości prawdopodobieństwa nad prawdą w estetyce oświecenia
Communities & Collections
pcg.skipToMenu
"Czasem prawda nie będzie podobna do wiary" : uwagi o wyższości prawdopodobieństwa nad prawdą w estetyce oświecenia
Bibliographic description
| title: | "Czasem prawda nie będzie podobna do wiary" : uwagi o wyższości prawdopodobieństwa nad prawdą w estetyce oświecenia |
| alternative title: |
"Sometimes the truth will not be like faith" : remarks about the superiority of probability over the truth in the aesthetics of the Enlightenment |
| author: | Dąbrowski Roman 
|
| journal title: | Konteksty Kultury |
| volume: | 7 |
| date of publication : | 2011 |
| pages: | 128-136 |
| ISSN: |
2083-7658 |
| eISSN: |
2353-1991 |
| URL: |
http://www.ejournals.eu/Konteksty_Kultury/2011/Tom-7/art/3296/ |
| date accessed: |
2018-06-03 |
| notes: | Streszcz. po pol. i ang. |
| language: | Polish |
| journal language: | Polish |
| abstract in Polish: | Zasada prawdopodobieństwa była w okresie oświecenia niemal powszechnie akceptowana, głównie (choć nie tylko) w ramach estetyki klasycyzmu. Potwierdzają to liczne wypowiedzi estetycznoliterackie w tamtej epoce. Prawdopodobieństwo, które ewokowało to, co ogólne, co mogło się zdarzyć, było uważane za ważniejsze od prawdy, odnoszącej się do faktów jednostkowych. Wiązało się też z możliwością pewnego, akceptowanego przez odbiorców, odstępstwa od prawdy, aby dzieło mogło spełnić funkcję dydaktyczną (np. poprzez pokazanie tryumfu cnoty) czy aby zaprezentować rzeczy nie takimi, jakimi są, ale jakimi mogą być. Wierność zasadzie prawdopodobieństwa miała też służyć wytwarzaniu iluzji w świadomości odbiorców. W różnych gatunkach przy tym ta możliwość modyfikacji prawdy wyglądała inaczej (np. mówiące zwierzęta dopuszczalne były tylko w bajce). Nowe koncepcje estetyczne wiążą się natomiast z odchodzeniem od zasady prawdopodobieństwa, często w kierunku w nowy sposób rozumianej - prawdy. |
| abstract in English: | The principle of probability was in the period of Enlightenment almost entirely accepted, mainly (although not only) within the framework of the aesthetics of classicism. The above is confirmed by a number of aesthetic and literary statements of that age. Probability which evoked all that was general, that could have happened, was considered more important than the truth, which referred to individual facts. It was connected with the possibility of a certain derogation from the truth accepted by the recipients, so that the work could satisfy the didactic function (e.g. by showing the triumph of virtue), or in order to present things not the way they really are, but the way they might be. Fidelity to the probability principle was also supposed to serve the creation of an illusion in the recipients’ awareness. In various genres, this possibility of the truth modification would look different (for example, talking animals were acceptable only in a fairy tale). However, new aesthetic concepts entail the departure from the probability principle, frequently in the direction of the truth understood in a new manner. |
| keywords in Polish: | prawda, prawdopodobieństwo, estetyka oświecenia |
| keywords in English: | truth, probability, aesthetics of the enlightenment |
| number of pulisher's sheets: | 0,58 |
| affiliation: | Wydział Polonistyki : Katedra Historii Literatury Oświecenia i Romantyzmu |
| type: | journal article |
| subtype: | academic paper |
Files in this item
| Files | Size | Format | View |
|---|---|---|---|
|
There are no files associated with this item. |
|||
This item appears in the following Collection(s)
Projekt „Repozytorium otwartego dostępu do dorobku naukowego i dydaktycznego UJ” współfinansowany w ramach poddziałania 2.3.1 „Cyfrowe udostępnianie zasobów nauki” Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa na podstawie umowy o dofinansowanie nr POPC.02.03.01-00-0030/17-00
