Environmental ethics in ecological education

Asumptem do powstania książki stała się konstatacja współczesnego kryzysu ekologicznego jako wyzwania dla pedagogiki. Monografia zawiera obszerne kompendium wiedzy dotyczące miejsca etyki środowiskowej w procesie edukacji ekologicznej prowadzonej w polskiej szkole. Do opisu rzeczywistości edukacyjnej zastosowano kategorie pojęciowe zaczerpnięte z filozofii ekologicznej i etyki środowiskowej (etyka antropocentryczna, etyka biocentryczna i etyka holistyczna) i uczyniono je podstawą do wskazania na ważność osadzenia wychowania ekologicznego dzieci i młodzieży na etyce środowiskowej. Celem pracy było rozpoznanie (rekonstrukcja) różnych odmian etyki środowiskowej w treściach podręczników szkolnych do wybranych przedmiotów, służących multidyscyplinarnej edukacji ekologicznej. W części teoretycznej pracy - służącej do budowy narzędzia badawczego w postaci klucza kategoryzacyjnego do analizy treści podręczników szkolnych - Autorka prezentuje filozoficzne podłoże edukacji ekologicznej; przedstawia koncepcję zrównoważonego rozwoju oraz nurt ekologii głębokiej jako strategie realizacji wartości etyki środowiskowej; dokonuje recepcji prac polskich pedagogów odnoszących się do troski o środowisko przyrodnicze i wiążące się z tym wyzwania XXI wieku; analizuje dystynkcje pojęciowe między edukacją przyrodniczą, edukacją ekologiczną a edukacją środowiskową; pokazuje miejsce pedagogiki ekologicznej w obrębie pedagogiki społecznej i podejście ekologiczne we współczesnych badaniach pedagogicznych. W części empirycznej pracy prezentuje wyniki przeprowadzonej analizy treści podstawy programowej i wybranych podręczników szkolnych. Praca ma charakter aplikacyjny, zawiera postulaty dla praktyki i polityki oświatowej oraz polityki ekologicznej w szkole.

The assumption for creation of this book was an observation of the contemporary ecological crisis seen as a challenge for pedagogy. The monograph contains a comprehensive compendium of knowledge about the position of environmental ethics in the process of ecological education conducted in Polish schools. Conceptual categories drawn from ecological philosophy and environmental ethics were used to describe the educational reality (anthropocentric, biocentric and holistic ethics) and they were also used as a base in indicating the importance of basing ecological education of children and youth on environmental ethics. The goal of presented achievement was to identify (reconstruct) different types of environmental ethics presented in school textbooks (for selected subjects) that are used for multidisciplinary ecological education. In theoretical part of the work – dedicated to create a research tool (categorization key) to analyze the contents of school textbooks – the author discusses the philosophical basis of ecological education; presents concept of sustainable development and the deep ecology trend as a strategy for realizing the value of environmental ethics; analyses the work of Polish educators who were taken over by care for the natural environment and challenges of the XXI century; analyzes conceptual distinctions between nature education, ecological education and environmental education; shows the meaning of ecological pedagogy within social pedagogy and presents the ecological approach in contemporary pedagogical research. In empirical part of the work author presents the results of conducted content analysis of the curricula and selected school textbooks used for ecological education. Presented work has application nature, and contains postulates formulated mainly for the practice and the educational and environmental policy at school.