Edmond Jabès and Jewish philosophy of modernity

Dostęp do publikacji jest możliwy w Archiwum UJ

Praca ma dwa podstawowe cele. Po pierwsze, stanowi filozoficzne opracowanie myśli Edmonda Jabèsa, poety i myśliciela, którego dzieło było dotąd analizowane głównie z punktu widzenia literaturoznawstwa. Zadaniem pracy jest wykazanie, że z pism Jabèsa można wyinterpretować oryginalną i spójną filozoficzną koncepcję, w wielu miejscach antycypującą Derridiańską dekonstrukcję, ale stanowiącą własną odpowiedź poety na stan powojennej kultury i humanistyki. Filozofia Jabèsa eksploruje wątki wycofania Boga, nieobecności jako podstawy istnienia, pisania, urastającego do rangi modelu wszelkiego stworzenia. W pracy przedstawiono również mesjanistyczny aspekt Jabèsowskiego myślenia - a także związki między pisaniem a judaizmem, stale przewijające się w pismach poety. Wiele z kategorii, które Jabès stosował dość luźno, zostało w pracy precyzyjnie zinterpretowanych i poddanych procesowi abstrakcji; dzięki temu Jabès jawi się jako postać równorzędna innym myślicielom drugiej połowy dwudziestego wieku. Drugi cel tej pracy polegał na przemyśleniu powinowactwa myśli Jabèsa ze współczesną mu filozofią i szeroko pojętą humanistyką, szczególnie w zakresie reinterpretacji żydowskiego dziedzictwa. Punktem oparcia dla tych rozważań jest zaproponowana w pracy koncepcja żydowskiej filozofii nowoczesności, która stara się wyjaśnić mechanizm rekonstrukcji judaizmu w nowoczesnej, w szczególności dwudziestowiecznej filozofii.

The dissertation has two main purposes. Firstly, it aims to provide a philosophical reconstruction of the philosophy of Edmond Jabès, the poet and thinker whose work has been hitherto interpreted mainly by literature researchers. The dissertation attempts to prove that Jabès' writings contain an original and coherent philosophy, in various respects anticipating Derrida's deconstruction, yet constituting a poet's distinct answer to post-war philosophy and broadly construed humanities. Jabès' philosophy develops ideas such as withdrawal of God, absence as the ground for being, as well as writing assuming the role of a universal model of creation. Moreover, the dissertation reconstructs the messianic aspect of Jabèsian thinking and explicates links between writing and Judaism, to which Jabès often refers. Manifold categories that Jabès used metaphorically were strictly interpreted and subjected to abstraction, so that his thinking could stand comparison to works of classic philosophers of the 20th century. The second purpose of the dissertation was to analyse affinities between Jabès' thinking and contemporary philosophy, with special regard to the reinterpretation of Jewish heritage. In order to cast light on them, a new term was coined: Jewish philosophy of modernity. Its purpose is to explain how Judaism has been reconstructed in modern, particularly 20th century philosophy.