Myth and myths in Feyerabend’s philosophy

Bibliogr. s. 114-116

Artykuł ten ma na celu przebadanie użycia pojęcia mitu w filozofii Paula Feyerabenda. Pierwsze trzy części artykułu poświęcone są analizie wykładów, w których Feyerabend, podążając za myślą Poppera, dokonuje przeciwstawienia dwóch filozoficznych postaw: mitycznego dogmatyzmu i krytycyzmu presokratejskiego. Następne dwie części mówią o antydogmatycznych remediach proponowanych przez Poppera i Feyerabenda - krytycyzmie i humanizmie. Pokazane zostaje, że choć krytyki dogmatycznej formy życia przeprowadzone przez tych autorów są w wielu miejscach podobne, różnią się oni na poziomie aksjologicznym. Podczas gdy Popper uważa racjonalną krytykę za najlepszy sposób występowania przeciwko niebezpiecznym mitom, Feyerabend używa krytycznego racjonalizmu jako narzędzia, które może spełniać tę funkcję ale nie jest skuteczne w każdym przypadku. Ostatnia część artykułu prezentuje w jaki sposób Feyerabendowskie użycie pojęcia mitu zmieniło się w jego późnych, bardziej pluralistycznych i pragmatycznych pracach, w których uznawał każdą ludzką działalność za pewną formę zależnego od natury i wartości mitu.

This paper explores the usage of the concept of myth in Paul Feyerabend’s phi- losophy. First three parts of the paper are devoted to analysis of lectures in which Feyerabend, following Karl Popper, contrasts two philosophical attitudes: mythical dogmatism and criticism of pre-socratics. The next two parts cover Popper’s and Feyerabend’s anti-dogmatic remedies - criticism and humanism. It is shown that, although their critiques of the dogmatic form of life bear many similarities, they differ substantially on the axiological level. While Popper considers rational criticism to be the best way of opposing dangerous myths, Feyerabend uses critical rationalism as a tool that may serve this function but is not effective universally. The final part of the paper shows how Feyerabend’s usage of the concept of myth shifted in his late, more pluralistic and pragmatic works, where he regarded every human practice as a form of nature- and value-dependent myth.