"Let’s buzz!" : an old rhetorical mechanism adapted to contemporary media space?

"Zróbmy szum!" : stary retoryczny mechanizm zaadaptowany do współczesnej przestrzeni medialnej

Wybory prezydenckie wywołują siłą rzeczy ożywione debaty. Podczas kampanii wyborczej we Francji w 2017 roku uwagę odbiorców zwróciła burzliwa wymiana zdań pomiędzy C. Angot a F. Fillonem: to "starcie" wywoływało "szum". Naszą uwagę zwróciła początkowo terminologia stosowana w powtarzający się sposób przez media: na ile "starcia" i "szumy" różnią się a na ile są one także podobne do starych mechanizmów retorycznych? A precyzyjniej rzecz ujmując, czy wrażliwość Nowej Retoryki na relatywność historyczną rzuciła nieco światła na tę kwestię? Początkowo przyjęliśmy, że zważywszy na to, iż polemika jest typową sytuacją argumentacyjną, brak jest kompatybilności pomiędzy tymi ramami teoretycznymi a badaniem konkretnej polemicznej wymiany. Oczywiście Nowa Retoryka nie koncentruje się na polemicznych wymianach; podzielamy jednakże niepokój Nicolasa wyrażony w wypowiedzi, że Perelman idealizuje porozumienie filozoficzne (Nicolas, 2015, § 7). Po omówieniu tej kwestii oraz ambiwalencji stanowiska Perelmana, omówimy niejednoznaczności bardziej marginalnego pojęcia: rozróżnienia koniec / następstwo.

Presidential elections, by their nature, raise sharp debates. During the 2017 French campaign the heated exchange between C. Angot and F. Fillon attracted public attention: that "clash" was making a "buzz". Our attention was first caught by the terminology recurrently used by the media: in which ways are "clashes" and "buzzes" different from but also similar to old rhetorical mechanisms? And, more specifically, would New Rhetoric’s sensitivity to historical relativity shed some light on the issue? At first, we assumed that polemic being a typical argumentative situation there was no incompatibility between that theoretical framework and the study of a concrete polemical exchange. Of course, New Rhetoric doesn’t focus on polemical exchanges; we do, however, share Nicolas’ unease at saying that Perelman idealizes philosophical agreement (Nicolas, 2015, § 7). After covering that issue and the ambivalence of Perelman’s position, we will discuss the ambiguities of a more peripherical notion: the distinction end / consequence.

Les élections suscitent, par nature, de vifs débats. Lors de la présidentielle de 2017, l’échange acerbe entre C. Angot et F. Fillon n’a pas manqué d’attirer l’attention : ce "clash" a fait le "buzz". C’est au départ cette terminologie et sa récurrence qui ont attiré notre attention : en quoi clash et buzz sont-ils à la fois différents et similaires aux vieux mécanismes rhétoriques ? Et plus spécifiquement : la sensibilité de la Nouvelle Rhétorique à la relativité historique peut-elle éclaircir ce problème ? Au départ, nous avons supposé que puisque la polémique constitue une situation argumentative typique rien n’interdisait de l’envisager dans ce cadre théorique. Certes, la Nouvelle Rhétorique n’accorde pas une attention spécifique à la polémique ; cependant, nous partageons le malaise de Nicolas (2015 : § 7) face à l’idée que Perelman idéaliserait l’accord philosophique. Après avoir discuté cette question et l’ambivalence de la position perelmanienne, nous nous pencherons sur une notion plus périphérique mais tout aussi ambiguë : la distinction fin /conséquence.