About the basic problems on the background of the Formation Agricultural System Act : (part 2)

W dniu 30.04. 2017 r. weszła w życie ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości należących do ZWRSP. Zmieniła ona m.in ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego z 2003 r. Zmiana ta wprowadziła radykalne ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnych. W myśl nowych regulacji nieruchomości rolnej nie może nabyć każdy podmiot, lecz co do zasady rolnik indywidualny. Wprowadzono również zasadę, że nie można nabyć gruntu rolnego ponad 300 ha. Nową regulacją objęto wszystkie formy nabycia nieruchomości rolnej (umowy i inne zdarzenia prawne). Ponadto dzierżawcom nieruchomości rolnych i ANR przyznano prawo pierwokupu takich nieruchomości. Agencja może także skorzystać z prawa nabycia nieruchomości rolnej w przypadku przejścia jej własności na podstawie innego zdarzenia prawnego niż umowa sprzedaży. Co więcej, Agencji przysługuje prawo pierwokupu lub prawo nabycia akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych, które są właścicielami nieruchomości rolnych. Agencja może również nabyć nieruchomości rolne, należące do spółek osobowych w rozumieniu kodeksu spółek handlowych, w przypadku zmian podmiotowych w tych spółkach. Ustawa dotyczy także nabycia gospodarstwa rolnego oraz spadku obejmującego nieruchomość rolną lub gospodarstwo rolne czy też udziału w takim spadku. Ustawą są objęte także przypadki, w których przedmiotem obrotu jest prawo użytkowania wieczystego nieruchomości rolnej. Rygory ustawy łagodzą przewidziane w niej wyjątki o charakterze podmiotowym i przedmiotowym. Ustawa reguluje obrót nieruchomościami rolnymi w sposób kazuistyczny. Metoda ta jest źródłem wielu problemów interpretacyjnych, istotnych z punktu widzenia praktyki. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć ustalanie zakresu stosowania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, a tym samym i celowość jej stosowania w tak szerokim zakresie. Celem artykułu jest poszukiwanie rozwiązań, które łagodziłyby konsekwencje kazuistycznej metody regulacji, zastosowanej w ustawie.

On 30th April 2017, the Act on suspension of sale of real estate belonging to the State Agricultural Property Resources (Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa) entered into force. It changed, among others, the Formation Agricultural System Act of 2003. This change introduced radical limits on the acquisition of an agricultural land. According to the new regulations, an agricultural land cannot be purchased by any entity, but in principle an individual farmer. The introduced principle states that more than 300 hectares of an agricultural land cannot be purchased either. The new regulation covers all the forms of acquisition of an agricultural land (contracts and other legal events). In addition, agricultural tenants and Agricultural Property Agency were granted pre-emptive rights to such properties. The Agency may also exercise its right to acquire agricultural property if it is done under another legal event than the sale contract. Moreover, the Agency is entitled to the pre-emption right or the right to acquire shares and interests in companies which own agricultural real estate. The Agency may also acquire agricultural property owned by a partnership within the meaning of the Commercial Companies Code in the event of a change in the ownership of such companies. The law also concerns the acquisition of a farm and the inheritance which belongs to agricultural property or a farm, or the share of such an inheritance. The law also covers cases in which the right of perpetual usufruct of agricultural land is traded. The law rigors are mitigated by the exceptions of its subject and object nature. The Act regulates the trading of agricultural property in a casuistic manner. This method is the source of many interpretation problems that are relevant to the practice. The most important of them include determining the scope of application of the formation agricultural system act, and thus its expediency in so broad a scope. The purpose of the article is to seek solutions that would mitigate the consequences of the casuistic method of the regulation used in the act.