Two stories about war, the holocaust and more : Joanna Rudniańska’s Brigida’s She-cat and Joanna Fabicka’s Rutka

Niniejszy tekst jest próbą przyjrzenia się sposobom pisania o wojnie, Zagładzie i niełatwych rozliczeniach z bolesną pamięcią w literaturze adresowanej do dzieci i młodzieży. Pod uwagę zostały wzięte dwie pozycje: Kotka Brygidy Joanny Rudniańskiej i Rutka Joanny Fabickiej. Ze względu na specyfikę tematów, jak również wiek potencjalnych czytelników/czytelniczek obie powieści zostały tak sprofilowane, by "wielka historia" została spleciona z małymi historiami bohaterek, które mierzą się z niemożliwym przecież do opisania Holokaustem, przepuszczając przez filtr dziecięcej wyobraźni i wrażliwości ową traumę. Warszawianka Helena z książki Fabickiej, pamiętająca ii wojnę światową i hekatombę Żydów, oraz łodzianka Zosia, żyjąca w XXI wieku, z książki Fabickiej stają się depozytariuszkami pamięci. Nie interpretują, ale analizują, patrzą, towarzyszą. Podobnie jak autorki, których biografie mają niebagatelne znacznie dla obu powieści.

This text is an attempt to examine the ways how the war, extermination and difficult or painful memories are described in the literature dedicated to children and teenagers. There are two books taken into consideration: Kotka Brygidy (Brygida’s She-cat) written by Joanna Rudniańska and Joanna Fabicka’s Rutka. Due to thematic idiosyncrasy and the age of potential readers those novels were profiled in order to mix the "great history" with small histories of heroines who face the Holocaust, which is impossible to textualize. They filter the experience through the childish imagi- nation and sensitivity to such trauma. Helena from Warszawa, the Rudniańska’s character, who remembers The Second World War and Jewish massacre, and Zosia from Łódź - Fabicka’s character living nowadays - both become the memory’s owners. They do not interpret but analyse, look and accompany, like the authors, whose biographies have important meaning for the content of the novels.