Anioł w Biblii hebrajskiej z perspektywy statystycznej i hermeneutycznej : kilka uwag o teorii interpolacji

Streszcz. ang., pol.

Jakkolwiek opracowania dotyczące biblijnej angelologii są liczne i zróżnicowane, nierzadko cechują się metodologicznie bezpodstawnymi projekcjami dodatkowego znaczenia na postać posłańca. Takie podejście wydaje się mieć swoje źródło w niskiej wrażliwości na tekst oryginalny Biblii hebrajskiej oraz w przywiązaniu do znacznie późniejszych tradycji egzegetycznych. W rezultacie biblijne anioły są często prezentowane jako złożona lecz wewnętrznie spójna i zorganizowana grupa bytów duchowych odgrywających ściśle określone role. W opozycji do tego nurtu, staranna analiza źródeł pokazuje, że biblijna angelologia jest znacznie słabiej rozwinięta niż chciałyby opracowania tematu. Niniejsze studium ma więc trzy podstawowe cele. Przede wszystkim jest to (1) zbadania najbardziej podstawowego znaczenia słowa mal’ach w obrębie Biblii hebrajskiej. Dane zebrane za pomocą metody statystki lingwistycznej zostaną z kolei zaprezentowane, (2) by dokonać refutacji najbardziej powszechnych nieścisłości obecnych w literaturze przedmiotu oraz (3) by przedstawić dodatkowe argumenty na rzecz teorii interpolacji, która w prosty sposób wyjaśnia pochodzenie i "naturę" biblijnych aniołów.

Although the treatises concerning the biblical angelology are numerous and varied, they tend to repeat methodologically groundless projection of additional meaning on the figure of messenger. This approach seems to derive from the low sensitivity towards the Hebrew and Aramaic text of the HB on the one hand and the affinity to much later exegetic systems on the other. As a result, the angels of the HB are often presented as a complex yet internally coherent and organized group of spiritual beings playing strictly specified roles. Notwithstanding this notion, the source analysis shows that the biblical angelology is much less developed than suggested by the general descriptions. This paper has therefore three main purposes. First and foremost it is (1) to penetrate the most original meaning of the Hebrew word mal’akh within the HB. The data collected by means of statistic linguistics shall be presented (2) to refute the most common inaccuracies present in the literature dealing with the subject of biblical angelology and (3) to advocate the interpolation theory as neatly explaining the origins and nature of the biblical "angels".