"Nic o Nas Bez Nas": Autyzm jako problem polityczny we Francji i Polsce, Perspektywa Porównawcza

„Nic o nas bez nas” to motto grup niepełnosprawnych aktywistów już od około 40 lat. Projekt ten koncentruje się na konkretnej niepełnosprawności, autyzmie, w spektrum którego znajduje się ok. 1% populacji, ale często nadal jest źle rozumiany. Celem badania jest perspektywa porównawcza dwóch krajów europejskich, Francji i Polski, w kontekście postrzegania autyzmu, przy czym ta pierwsza posiada 40-letnie opóźnienie w opracowaniu wizji i politycznego zarządzania kwestią spektrum autyzmu. Jedną z przyczyn tego opóźnienia jest opór w przejściu od medycznego modelu do społecznego modelu niepełnosprawności, podczas gdy w Polsce autyzm jest nadal pomijany, częściowo ze względu na objęcie niepełnosprawności opieką w czasach PRL-u. Dlatego też metodologia niniejszego badania polega na analizie autyzmu z perspektywy socjologii i nauk politycznych, a jest to podejście znacznie słabiej rozwinięte we francuskiej i polskiej literaturze akademickiej niż w krajach anglosaskich. Dlatego też pierwszy punkt widzenia dotyczy kształtowania polityki, a konkretnie porównania francuskiej i polskiej polityki dotyczącej autyzmu, oraz sposobu, w jaki Unia Europejska może działać jako siła normatywna w zakresie praw osób niepełnosprawnych. Raporty Organizacji Narodów Zjednoczonych podkreślają, jak ważne jest oddziaływanie na społeczne postrzeganie autyzmu, dlatego druga część poświęcona jest aktywizmowi; próbuję w niej połączyć propagowanie autyzmu z badaniami nad niepełnosprawnością i polityką tożsamości. Rozdział podsumowujący pokazuje, jak wiele punktów wspólnych temat autyzmu posiada z innymi, znacznie bardziej popularnymi w mediach kwestiami: walką klas (ponieważ osoby autystyczne są wielokrotnie bardziej narażone na ubóstwo), feminizmem i prawami osób LGBTQ. W pracy wykorzystano także wywiady z sześcioma działaczami: dwie osoby pochodziły z Polski, a cztery z Francji

"Nothing about us without us" has been a motto of disabled activist groups for at least 40 years. This project focuses on a particular disability, autism, that affects appr. 1% of the population but is still often misunderstood. This is underlines by the study of the perception of autism in two European countries in a comparative perspective, France and Poland, the former being infamous for its delay of 40 years on its vision and political management of autism. One of the reason behind this delay is the delay in shifting from a medical model of disability to a social one, while in Poland, autism remains overlooked, partly due to disability coverage during the PRL times. Therefore, the methodological of this study is to analyze autism from the perspectives of Sociology and Political Science, an approach that is much less developped in French and Polish academic literature than in the Anglo-Saxon countries. Therefore, the first angle is of policy making, with the aim to compare French and Polish autism politics, and the way European Union can act as a normative power including on disability rights. Reports from United Nations underlines how acting on social perception of autism is important, therefore the second part is dedicated to activism - and is attempting to connect autism advocacy with disability studies and identity politics. The conclusion chapter shows how, in addition, autism intersects with other much more mediatized issues: class struggle, as autism are a very precarious community, feminism, and LGBTQ rights. The thesis relied also on the interviews of six activists, two from Poland and four from France, and on their own analysis and testimonies.