Organized Jewish childcare in II RP with particular focus on Lviv

Celem pracy było pokazanie jakie istniały instytucje pomocy dla niemowląt, a zarazem ich matek, jak wyglądała polityka społeczna w II RP, a szczególnie we Lwowie. To miasto było trzecim pod kątem liczebności skupiskiem Żydów, po Warszawie i Łodzi. Po wojnie kobiety musiały podjąć pracę i stać się żywicielkami rodziny, toteż nie były w stanie zajmować się potomstwem w tym czasie. Państwo wyszło naprzeciw temu problemowi i w 1924 roku wyszła ustawa o utworzeniu żłóbków przy fabrykach zatrudniających więcej niż 100 kobiet. Poza pomocą od państwa, inicjatywy wykazywało także społeczeństwo, organizując kuchnie, gdzie dokarmiano niemowlęta oraz matki, tworzenie ogródków jordanowskich, ochronek dla dzieci. W czasie wakacji posyłano dzieci na kolonie letnie, a mniej majętne dzieci mogły zostać pod opieką wychowawców w mieście uczestnicząc w półkoloniach. Wraz z biegiem czasu i dorastaniem niemowląt, stworzono przedszkole, które wypełniało lukę między żłobkiem, a rozpoczęciem nauki w szkole. Funkcjonowały żydowskie instytucje, gdzie równolegle z polskim alfabetem, uczono dzieci hebrajskich liter. II RP skupiła się także na dzieciach kalekich i z niepełnosprawnościami. Utworzono placówki dostosowane do ich schorzeń, najczęściej miały one formę szkoły z internatem, aby były pod opieką wychowawców także po skończonych zajęciach. Dwudziestolecie międzywojenne było czasem, gdy panowała epidemia gruźlicy i TOZ wprowadził akcję szczepień, która miała za zadanie zwiększyć odporność dzieci, aby nie zaraziły się chorobą. Dla tych, które jednak zakaziły się, uruchomiono leżalnię dla gruźlików przy szpitalu lwowskim. Ponadto wysyłano dzieci do sanatoriów położonych w górach, ponieważ wierzono, że czyste, górskie powietrze pomoże im w powrocie do pełni sił. Ważnym źródłem przy pisaniu niniejszej pracy była prasa Przegląd Społeczny, który wydawany był we Lwowie. Było to czasopismo żydowskie publikowane w języku polskim.

The purpose of this dissertation is to present welfare institutions for newborn children and their mothers, and how welfare polices worked during II RP, especially in Lviv. This city was third in terms of Jewish population, behind Warsaw and Łódź. After I World War women had to find a job and sole breadwinners of the household, so when they worked, they could not take care of their children. Polish government addressed this problem and in 1924 established a new law - every factory, that employed more than 100 women, had to establish an in-house nursery. Beyond the support from the Polish state, Jewish communities organized their own initiatives, such as opening public kitchens, where both children and parents could get food, or creating play areas, as well as education and daycare facilities for children from poor families (ochronki). During summer holidays, children were sent on camps. Those coming from less affluent background could stay in Lviv for organized summer activities in the city. Over time, as children grew up, new institutions called kindergartens we established, to fill a gap between nursery and school. Jewish kindergartens were opened as well. In them, children could learn both Polish and Hebrew alphabets. II RP was also focused on disabled children. The government opened specially designed schools for them, with student accommodation, in order to provide full-time complex care according to their needs. Interwar period was a time when tuberculosis was a major health concern. Because of that TOZ (Society for the Protection of Jewish Health in Poland) developed a vaccination program to increase children’s resilience to the virus. Local hospitals opened special wards for the infected. Furthermore, children were sent to sanatoriums located in the mountains, as fresh air was believed to aid the recovery “Przegląd Społeczny”, a Jewish press publication printed in Lviv in Polish was a major source of information for this thesis.