Punctuation as a unified literary art (a forgotten 1919 treatise on punctuation by Wiktor Wąsik)

Wolumen pod redakcją: Marty Piaseckiej i Mileny Wojtyńskiej-Nowotki

W artykule przedstawiono oryginalną koncepcję polskiej interpunkcji autorstwa Wiktora Wąsika - historyka filozofii i pedagoga. Jego traktat interpunkcyjny powstał w 1918 r., wydany został rok później w Warszawie. W. Wąsik wyróżnił w dziejach polskiej interpunkcji kilka etapów rozwojowych, zaznaczając, że jego rozprawa reprezentuje ujęcie pluralistyczne, oparte na składni, uwzględniające też inne czynniki, np. logiczne czy psychologiczne. Autor traktatu omówił znaki przestankowe na tle innych znaków pisarskich, a wśród znaków interpunkcyjnych wyróżnił pięć grup. W części zatytułowanej Encyklopedia interpunkcji zebrał zaproponowane przez siebie definicje znaków wraz z zasadami ich użycia w tekstach. W traktacie zwracał uwagę polskich lingwistów na potrzebę usystematyzowania interpunkcji i wprowadzenia zasad poprawnego przestankowania ściśle związanych ze strukturą zdań i z kompozycją całego tekstu.

The article presents the highly original concept of Polish punctuation introduced by Wiktor Wąsik, a historian of philosophy and a teacher. His treatise on punctuation was written in 1918 and published a year later in Warsaw. Wąsik distinguished several developmental stages in the history of Polish punctuation, noting that his work represented a pluralistic approach, one that was based on syntax but also took into account other factors such as logic and psychology. He contrasted punctuation marks with other characters, and divided them into five groups. In the part which he called Encyklopedia interpunkcji (The Encyclopaedia of Punctuation), Wąsik presented his own definitions of punctuation marks, together with the rules for their use in texts. He drew Polish linguists’ attention to the need for systematising punctuation and introducing the principles for correct punctuation that would be closely tied to the structure of sentences, and to the composition of the text as a whole.