Trauma influence on gender shift in war cinema of the Polish Film School

Niniejsza praca przedstawia jaki wpływ miała powojenna trauma na postrzeganie płci kulturowej w kinie wojennym zaliczanym do nurtu Polskiej Szkoły Filmowej. Geneza tej zmiany łączy się z traumą po II wojnie światowej, jak i powojennym ustrojem komunistycznym. W trzech rozdziałach poddane są analizie "Prawdziwy koniec wielkiej wojny" Jerzego Kawalerowicz, "Pasażerka" Andrzeja Munka oraz "Jak być kochaną" Wojciecha Jerzego Hasa. Konserwatywne schematy binarnego podziału płci po wojnie domagają się przewartościowania. Zastój w tej dziedzinie jest niezwykle szkodliwy dla społeczeństwa ogarniętego traumą zbiorową. Postaram się ukazać, w jaki sposób egzekwowano role społeczno-kulturowe w trakcie okupacji, i w jakim stopniu trauma wojenna zmieniła ich postrzeganie. Polska Szkoła Filmowa odnajduje nowe sposoby narracji o historii oraz pamięci. Zwraca się również ku nowym perspektywom postrzegania rzeczywistości. Twórcom tamtego okresu powierzono przeprowadzenie audiowizualnej terapii całego narodu, choć sami wciąż nie przepracowali własnych doświadczeń wojennych. Przez dogłębną analizę straumatyzowanego polskiego społeczeństwa, dostrzegają zmiany w postrzeganiu płci kulturowej. Trauma wojenna zwróciła uwagę na anachroniczność i szkodliwość tradycyjnych podziałów, które nowoczesność spróbuje zdefiniować na nowo.

This paper presents the influence that postwar trauma had on perception of gender in war cinema of the Polish Film School. Reasons behind those changes are connected with second world war trauma and postwar communist regime. In three chapters I will analyze “The Real End of The Great War” directed by Jerzy Kawalerowicz, “Passenger” directed by Andrzej Munk and “How to Be Loved” directed by Wojciech Jerzy Has. Conservative schemes of the gender binary system demand reevaluation after the war. Stagnation in this field is very harmful for the society overwhelmed by collective trauma. I will try to exhibit how the gender rules were executed during nazi occupation and how the war trauma changed how we perceive them. The Polish Film School develops new ways of narration for the topics of history and memory. They also experiment with new perspectives of reality perception. The directors were entrusted to carry out an audiovisual therapy for the whole nation, even though they didn’t process their own war experiences yet. Through the profound analysis of traumatized Polish society they discover the shift in perception of gender. War trauma drew attention to the anachronism and harmfulness of traditional structures that modernism is trying to redifine.