On the realization of the standard and dialectal language innovations of the Early New High German in the text "Hic notanter proscripti" (1412-1450) from Jauer/Jawor : a phonemic-graphemic study

O stanie realizacji standardowych i dialektalnych innowacji języka wczesno-nowo-wysoko-niemieckiego w tekście "Hic notanter proscripti " (1412-1450) z Jawora : studium fonematyczno-grafematyczne

Bibliogr. na s. 33-35. Autor podpisany: Piotr A. Owsiński

Artykuł dotyczy analizy fonematyczno-grafematycznej anonimowego tekstu piętnastowiecznych wpisów proskrypcyjnych powstałych w śląskiej odmianie dialektu wschodnio-środkowo-niemieckiego w kancelarii miejskiej piętnastowiecznego miasta Jawora. Na podstawie badań udało się ustalić wczesno-nowo-wysoko-niemieckie standardowe zjawiska językowe, jak również zjawiska o charakterze dialektalnym oraz dodatkowo wskazać na śląski dialekt języka niemieckiego używany na tym terenie, który rozprzestrzeniał się w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej ramach niemieckiego osadnictwa na Wschodzie. Wszystkie zmiany i cechy językowe zostały poparte stosownymi egzemplifikacjami.

The article presents the results of the phonemic-graphemic analysis of the proscription entries from 15th century, which come from the book of city Jauer and were written down in the Silesian dialect of the Early New High German. Due to the analysis it could be proved, the text contains the standard Early New High German features as well as the dialectal structures and the sound changes, which are characteristic for the Silesian dialect. All the results of the exploration are supported with with the appropriate examples.

Der Beitrag fokussiert sich auf die phonematisch-graphematische Analyse der aus der ersten Hälfte des 15. Jh. stammenden Proskriptionseinträge, die im Stadtbuch von Jauer unter dem Titel Hic notanter proscripti niedergeschrieben wurden. Anhand der Textuntersuchung wurden die standardsprachlichen und mundartlichen fnhd. Spracheigentümlichkeiten bewiesen, wobei zusätzlich auch die schlesischen Besonderheiten der deutschen Sprachevorgefunden wurden, was wieder mit der Fragestellung des mittelalterlichen Landesausbaus korrespondiert, von dem die Gebiete Ost-, Mittel- und Südeuropas betroffen waren. Jeder Lautwechsel und alle für das Schlesische charakteristischen Merkmale wurden mit entsprechenden Exemplifikationen untermauert.