To toss a brick to attract jade (拋磚引玉) : asymmetry in Chinese language business correspondence as an expression of linguistic politeness

Rec.: Halina Zgółkowa (PL), Probal Dasgupta (IN). Bibliogr. s. 102-103

Wywyższanie adresatów chińskojęzycznej korespondencji biznesowej jest przejawem grzeczności językowej mającej źródło w kulturze tradycyjnych Chin. Na podstawie obejmującej reguły i normy społeczne etykiety (禮儀 lǐyí) dobierane są środki wyrazu stosowne w danej sytuacji komunikacyjnej (Huszcza 2006:180). Zróżnicowanie honoryfikatywne epistolarnego monologu występuje zarówno w Chinach, jak i na Tajwanie, a o prawidłowości, efektywności komunikatu do nieobecnego adresata wypowiedzi przesądzają nie tylko kompetencje językowe, ale także wrażliwość kulturowa. Asymetria pomiędzy nadawcą a adresatem, a niekiedy też bohaterem wypowiedzi lub opisywaną instytucją, zauważalna jest nie tylko w codziennej komunikacji osób w różnym wieku i o różnym statusie społecznym, ale także w kontaktach partnerów biznesowych. W niniejszym opracowaniu zwrócono uwagę na strategie zachowania na płaszczyźnie pragmatycznej języka (Brown i Levinson 1987), stosowane po to, by wyrazić szacunek lub skromność. Przedstawiono określenia o wartości honoryfikatywnej, mające na celu wyrażenie asymetrii pomiędzy nadawcą a adresatem wypowiedzi w chińskojęzycznych listach biznesowych. Wyróżniono płaszczyznę deiktyczną aktu mowy (pomiędzy nadawcą i odbiorcą wypowiedzi) oraz płaszczyznę referencjalną (występującą pomiędzy nadawcą komunikatu a osobami, o których mowa) (Huszcza 1980: 175, Olszewski 1998: 132).

Showing respect to addressees of Chinese-language business correspondence is an expression of linguistic politeness originating in traditional Chinese culture. On the basis of etiquette ( 禮儀 lǐyí) embracing rules and social norms, the means of expression appropriate to a given communication situation are selected (Huszcza 2006:180). The honorific variation of the epistolary monologue occurs in both China and Taiwan. The effectiveness of the message to the addressee is determined not only by linguistic competence but also by cultural sensitivity. The asymmetry between the sender and the addressee, and sometimes also person or thing in question, is noticeable in the communication of people of different ages and social status, but in the communication of business partners as well. This study concerns verbal face-threatening acts (Brown and Levinson 1987), occurring to express respect or modesty. Words and phrases of honorific value are presented to express asymmetry between the sender and the addressee in Chinese-language business letters.