Request to pay the equivalent of a thing in vindicatory proceedings

Bibliogr. w przypisach. Streszcz. ang. s. 111

Praktyka powództw windykacyjnych pokazuje, że petitum pozwów jest formułowane jako żądanie wydania rzeczy, a na wypadek niewykonania przez pozwanego obowiązku wydania rzeczy składane jest żądanie zapłaty sumy pieniężnej odpowiadającej równowartości tej rzeczy. O ile jest jasne, że podstawą prawną dla pierwszego żądania jest art. 222 § 1 k.c., to jednak podstawa żądania drugiego (alternatywnego czy ewentualnego) jest niejasna. Powstaje zarazem pytanie, jakie są przesłanki tego żądania, jaka jest jego treść (zakres), jaki sąd jest właściwy miejscowo i rzeczowo przy rozpatrywaniu tego żądania, jakie jest jego prawo właściwe. W celu udzielenia odpowiedzi na te pytania w tekście są analizowane następujące koncepcje: 1) deliktowa, 2) naruszenia zobowiązania, 3) na bezpodstawnym wzbogaceniu, 4) upoważnienia przemiennego, 5) oferty zawarcia umowy ugody, 6) swoistego prawa do zaspokojenia wierzyciela, 7) roszczenia uzupełniającego za zniszczenie czy uszkodzenie rzeczy.

The practice of proprietary actions (for natural restitution of corporeal things) shows that the petitum of the lawsuits is formulated as a demand for a hand over of a thing and, in the event of the defendant's failure to comply with the first obligation, a demand is made for the payment of a sum of money equivalent to the value of the claimed thing. While it is clear that the legal basis for the first demand is Article 222 § 1 of the Polish Civil Code, the basis for the second (alternative or eventual) demand is unclear. At the same time, the question arises as to what are the premises of this demand, what is its content (scope), which court has local and material jurisdiction to hear this demand, what is the applicable law. In order to answer this questions, the paper examines the concepts of: 1) tort, 2) breach of obligation, 3) on unjust enrichment, 4) entitlement to substitutive performance, 5) offer of settlement agreement, 6) sui generis right to creditor’s satisfaction, 7) a specific claim for payment in respect of damage to or destruction of thing.