A comparative analysis of the Russian army’s three occupations of Cracow between 1809-1831

W pierwszej połowie XIX w. Kraków trzykrotnie znalazł się pod rosyjską okupacją wojskową: w 1809 r., gdy należał do Austrii, w latach 1813–1815, gdy należał do Księstwa Warszawskiego i w 1831 r., gdy był stolicą Wolnego Miasta Krakowa. Każda z okupacji rosyjskich miała inne cele i charakter. W 1809 r. głównym (niezrealizowanym) celem było niedopuszczenie do przejęcia miasta z rąk austriackich przez Księstwo Warszawskie. W latach 1813–1815 okupacja miasta była efektem przegranej Napoleona pod Moskwą i ofensywy wojsk rosyjskich na państwa napoleońskiej Europy. W 1831 r. okupacja miała charakter ekspedycji karnej za wspomaganie powstania listopadowego przez mieszkańców Krakowa. Każdorazowy pobyt wojsk rosyjskich w Krakowie wywoływał perturbacje gospodarcze i wzrost przestępczości. Dla załogi okupacyjnej największym zagrożeniem okazała się masowa zachorowalność żołnierzy na choroby weneryczne, najlepiej poświadczona dla lat 1813–1815. Polityczne znaczenie trzech okupacji wojskowych Krakowa przez wojsko rosyjskie było stosunkowo niewielkie. Koszty utrzymania żołnierzy były znaczne, ale nie doprowadziły do zrujnowania finansów miasta. Zachowanie się wojsk okupacyjnych, w wielu wypadkach naganne, nie odbiegało jednak od standardów pierwszej połowy XIX w.

During the first half of the 19th century, Krakow found itself under Russian military occupation three times: in 1809, when the city belonged to Austria, between 1813–1815, when it belonged to the Duchy of Warsaw, and in 1831, when it was the capital of the Free City of Krakow. Each period of Russian occupation had different aims and character. In 1809, the main (unrealised) goal was to prevent the Duchy of Warsaw from capturing the then Austrian city. The Russian offensive against the states of Napoleonic Europe, launched after Bonaparte’s defeat near Moscow in 1812, resulted in the second occupation between 1813–1815. In 1831, the city was occupied for a third time as punishment for the city’s strong support of the November Uprising. Each period of occupation resulted in economic perturbations and an increase in crime. For the occupying forces, the greatest threat turned out to be the mass morbidity of soldiers caused by venereal diseases attested to 1813–1815.The political importance of the three Russian occupations of Krakow was relatively minor. The cost of housing and maintaining the soldiers was considerable but did not deplete the city’s finances. The behaviour of the occupying forces, reprehensible in many cases, did not differ from the standards that prevailed during the first half of the 19th century.

In der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts befand sich Krakau dreimal unter russischer militärischer Besatzung: 1809, als es zu Österreich gehörte, 1813–1815, als es Teil des Herzogtums Warschau war, und 1831, als es die Hauptstadt der Republik Krakau war. Jede der russischen Besetzungen hatte andere Ziele und einen anderen Charakter. Im Jahr 1809 bestand das (nicht erreichte) Hauptziel darin, die Einnahme der Stadt durch das Herzogtum Warschau aus österreichischer Hand zu verhindern. Die Besetzung der Stadt zwischen 1813 und 1815 war die Folge der Niederlage Napoleons bei Moskau und der Offensive der russischen Armee auf die Länder des napoleonischen Europas. Im Jahr 1831 hatte die Besetzung den Charakter einer Strafexpedition aufgrund der Unterstützung des Novemberaufstandes durch die Krakauer Bevölkerung. Jeder Aufenthalt der russischen Armee in Krakau führte zu wirtschaftlichen Turbulenzen und einem Anstieg der Kriminalität. Die größte Bedrohung für die Besatzungsarmee stellte das massive Auftreten von Geschlechtskrankheiten unter den Soldaten dar, das am besten für die Jahre 1813–1815 belegt ist. Die politische Bedeutung der drei militärischen Besetzungen von Krakau durch die russische Armee war relativ gering. Die Kosten für den Unterhalt der Soldaten waren beträchtlich, ruinierten aber nicht die Finanzen der Stadt. Das Verhalten der Besatzungstruppen, das in vielen Fällen verwerflich war, wich jedoch nicht von den Standards der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts ab.