The problem of deprecating the state budget

Streszcz. ang. s. 331. Bibliogr. s. 331-332. Wydawca udostępnił cały numer w otwartym dostępie

Celem artykułu jest analiza form i metod deprecjonowania budżetu państwa jako najwyższego rangą planu finansowego uwzględniającego planowane dochody i wydatki państwa na następny rok budżetowy oraz zaproponowanie sposobów przywrócenia budżetowi państwa odpowiedniej rangi związanej z jego szczególnym charakterem oraz centralną pozycją w systemie finansów publicznych. W szczególności omówiono kompetencje budżetowe rządu i parlamentu na tle zasady podziału władzy, zawartość budżetu państwa i ustawy budżetowej oraz zjawisko debudżetyzacji finansów publicznych umożliwiające wydatkowanie środków publicznych z pominięciem budżetu państwa oraz stosowanie różnego rodzaju form wykonywania dopuszczających wykazanie wydatków w innych okresach niż są faktycznie ponoszone. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że zjawisk tych nie można ograniczyć ani tym bardziej wyeliminować z wykorzystaniem instrumentów kontroli budżetowej określanej coraz częściej mianem mitu kontroli fiskalnej. Zjawiskom tym towarzyszą rekordowe przyrosty długu publicznego, które były spowodowane zaciąganiem zobowiązań na finansowanie zadań związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19. W podsumowaniu proponuje się wprowadzenie określonych zmian pozwalających ograniczyć, a nawet wyeliminować wskazane problemy.

The aim of the paper is to analyse the forms and methods of depreciating the state budget as the highest-ranking financial plan taking into account the planned state revenues and expenditures for the next budget year and to propose ways to restore the state budget to its proper rank related to its special character and central role in the system of public finances. In particular, it discusses the budgetary powers of the government and parliament against the background of the principle of the separation of powers, the content of the state budget and the budget law, as well as the phenomenon of debudgetization of public finances, which allows expending public funds without regard to the state budget and using various forms of execution enabling expenditure to be shown in periods other than those actually incurred. The analysis leads to the conclusion that these phenomena cannot be reduced, let alone eliminated, with the use of budgetary control instruments increasingly commonly referred to as the myth of fiscal control. These phenomena are accompanied by record increases in public debt, which were caused by incurring liabilities to finance tasks related to countering the COVID-19 pandemic. In conclusion, a proposal is made to introduce changes which will limit or even eliminate the abovementioned problems.