The impact of the provisions of Directives 2019/770 and 2019/771 on warranty on the level of consumer protection provided for in the Polish Civil Code. Implementation of consumer directives into the Polish legal system on the example of directives 2019/770 and 2019/771

Bibliogr. s. 40-45. Brak numeru ISBN

Zmiany legislacyjne, które ustawodawca polski obowiązany jest wprowadzić w ramach transpozycji dyrektyw 2019/770 oraz 2019/771, wpłyną na poziom ochrony konsumentów w prawie polskim w sposób zróżnicowany.

Niektóre z nich doprowadzą do obniżenia poziom ochrony konsumenta. Z punktu widzenia interesów konsumenta, z perspektywy krótkoterminowej, negatywne konsekwencje ma przede wszystkim wprowadzenie hierarchii uprawnień w razie niezgodności z umową oraz konieczności uwzględnienia dążenia do wspierania bardziej zrównoważonej konsumpcji i gospodarki o obiegu zamkniętym podczas wykładni przepisów transponujących dyrektywę 2019/771.

Wpływ części zmian prawa unijnego na poziom ochrony konsumenckiej w prawie krajowym nie jest jeszcze przesądzony. Zależy on od decyzji podjętych przez polskiego ustawodawcę w ramach transpozycji. Potencjalnie, najdalej idące negatywne konsekwencje przyniosłoby rozbicie systemu odpowiedzialności za niezgodność z umową rzeczy sprzedanej oraz dalsza fragmentacja regulacji umów, których przedmiotem jest dostarczenie treści lub usługi cyfrowej, do czego doszłoby w przypadku nierozszerzenia zakresu podmiotowego zastosowania przepisów transponujących dyrektywy 2019/770 oraz 2019/771. Natomiast poprawę sytuacji konsumenta przyniesie m.in uregulowanie umów o dostarczanie treści i usług cyfrowych, wprowadzenie nowych kryteriów zgodności z umową, wyraźny wymóg kwalifikowanego konsensusu w przypadku określenia przedmiotu umowy jako odbiegający od standardu, odniesienie się do kwestii aktualizacji, wad prawnych, częściowego odstąpienia od umowy oraz możliwości wstrzymania się z zapłatą ceny do czasu wypełnienia obowiązków z tytułu niezgodności rzeczy z umową. Najbardziej adekwatnym miejscem transpozycji obu dyrektyw jest Kodeks cywilny. Za takim rozwiązaniem przemawiają doświadczenia transpozycji dyrektywy 1999/44 do ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, w tym trudności pojawiające się na etapie stosowania prawa, do których doprowadziło rozbicie systemu rękojmi przy umowie sprzedaży. Efektem takiego wyboru miejsca transpozycji było znaczące obniżenie poziomu ochrony konsumenta. Znaczna część problemów, które pojawiły się wskutek wspomnianej transpozycji pozakodeksowej, pojawiłaby się ponownie, gdyby ustawodawca dokonał transpozycji dyrektyw 2019/770 i 2019/771 poza Kodeksem cywilnym, w tym w ustawie o prawach konsumenta.

Re-transpozycja dyrektywy 1999/44 w 2014 r. do Kodeksu cywilnego przyniosła integrację odpowiedzialności za niezgodność rzeczy z umową z odpowiedzialnością za wady rzeczy oraz utworzenie spójnej regulacji umowy sprzedaży. Przygotowała ona obecny Kodeks cywilny do przyjęcia prawa europejskiego, przede wszystkim dyrektywy 2019/771.

Skłania to do wniosku, że najodpowiedniejszym miejscem transpozycji dyrektywy 2019/771 do prawa polskiego jest Kodeks cywilnego, Księga trzecia, tytuł XI Sprzedaż, Dział II Rękojmia za wady. Także dyrektywa 2019/770 powinna zostać transponowana do Kodeksu cywilnego. Obecnie, jako najwłaściwszy sposób transpozycji należy uznać dodanie, w ramach Księgi trzeciej, tytułu XVI1 „Przepisy wspólne dla umów o dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej”.

Z uwagi na to, że termin na transpozycję obu dyrektyw już upłynął a w porządku krajowym istnieją przepisy w zakresie regulacji dyrektywalnej, sądy obowiązane są do ich wykładni zgodnie z dyrektywą. Zatem już teraz przepisy Kodeksu cywilnego należy wykładać zgodnie z dyrektywami. Jest to kolejny argument za dokonaniem transpozycji obu dyrektyw do Kodeksu cywilnego.