Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Dobro dla kogoś i dobro dla świata
dobro
wartość relacjonalna i wartość neutralna
utylitaryzm
priorytaryzm
Ph. Foot
G.E. Moore
Th. Nagel
D. Parfit
L. Temkin
Artykuł omawia dwa rozumienia wartości dobra w klasycznym znaczeniu tego, co warte pożądania lub godne wyboru: pojęcie wartości relacjonalnej (przysługującej temu, co dobre "dla kogoś") i pojęcie wartości neutralnej (przypisywanej temu, co dobre "dla świata"). Aby uwyraźnić przeciwieństwo wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, odróżniam je od trzech innych przeciwieństw: wartości wewnętrznej i wartości zewnętrznej, wartości relatywnej i wartości bezwzględnej, oraz wartości subiektywnej i wartości obiektywnej. Typ teorii dobra, która uznaje obie rozpatrywane wartości, nazywam agatologicznym dualizmem, przeciwstawiając mu dwa rodzaje monizmu: skrajny neutralizm, który uznaje wyłącznie dobro po prostu, i skrajny relacjonizm, uznający jedynie dobro dla kogoś. Dualistyczna teoria dobra występuje w różnych odmianach zależnie od tego, jak odpowiada na pytanie o stosunek zakresów wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, a także na pytanie o stosunek ich wielkości. Jako teorię zakładającą koincydencję dobra dla kogoś i dobra dla świata interpretuję utylitaryzm. W swojej standardowej postaci uznawał on także równoważność obu tych wartości. Jak jednak pokazuję, w uogólnionej teorii utylitarystycznej jest miejsce również na priorytaryzm, interpretowany jako pogląd, zgodnie z którym neutralna wartość dobra przysparzanego pewnej osobie jest zależna nie tylko od jego wartości relacjonalnej, lecz także od lepszego lub gorszego położenia tej osoby.
dc.abstract.pl | Artykuł omawia dwa rozumienia wartości dobra w klasycznym znaczeniu tego, co warte pożądania lub godne wyboru: pojęcie wartości relacjonalnej (przysługującej temu, co dobre "dla kogoś") i pojęcie wartości neutralnej (przypisywanej temu, co dobre "dla świata"). Aby uwyraźnić przeciwieństwo wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, odróżniam je od trzech innych przeciwieństw: wartości wewnętrznej i wartości zewnętrznej, wartości relatywnej i wartości bezwzględnej, oraz wartości subiektywnej i wartości obiektywnej. Typ teorii dobra, która uznaje obie rozpatrywane wartości, nazywam agatologicznym dualizmem, przeciwstawiając mu dwa rodzaje monizmu: skrajny neutralizm, który uznaje wyłącznie dobro po prostu, i skrajny relacjonizm, uznający jedynie dobro dla kogoś. Dualistyczna teoria dobra występuje w różnych odmianach zależnie od tego, jak odpowiada na pytanie o stosunek zakresów wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, a także na pytanie o stosunek ich wielkości. Jako teorię zakładającą koincydencję dobra dla kogoś i dobra dla świata interpretuję utylitaryzm. W swojej standardowej postaci uznawał on także równoważność obu tych wartości. Jak jednak pokazuję, w uogólnionej teorii utylitarystycznej jest miejsce również na priorytaryzm, interpretowany jako pogląd, zgodnie z którym neutralna wartość dobra przysparzanego pewnej osobie jest zależna nie tylko od jego wartości relacjonalnej, lecz także od lepszego lub gorszego położenia tej osoby. | pl |
dc.affiliation | Wydział Filozoficzny : Instytut Filozofii | pl |
dc.contributor.author | Galewicz, Włodzimierz - 127993 | pl |
dc.date.accession | 2016-09-12 | pl |
dc.date.accessioned | 2016-09-15T12:24:28Z | |
dc.date.available | 2016-09-15T12:24:28Z | |
dc.date.issued | 2016 | pl |
dc.date.openaccess | 0 | |
dc.description.accesstime | w momencie opublikowania | |
dc.description.additional | Bibliogr. s. 43. Artykuł jest pokłosiem X Polskiego Zjazdu Filozoficznego, który odbył się dn. 15-19 września 2015 r. w Poznaniu | pl |
dc.description.number | 1 (97) | pl |
dc.description.physical | 33-44 | pl |
dc.description.version | ostateczna wersja wydawcy | |
dc.description.volume | 25 | pl |
dc.identifier.eissn | 2300-2573 | pl |
dc.identifier.issn | 1230-1493 | pl |
dc.identifier.project | 2013/08/A/HS1/00079 | pl |
dc.identifier.project | ROD UJ / P | pl |
dc.identifier.uri | http://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/30285 | |
dc.identifier.weblink | http://journals.pan.pl/dlibra/publication/108945/edition/94571/content | pl |
dc.language | pol | pl |
dc.language.container | pol | pl |
dc.rights | Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0 Polska | * |
dc.rights.licence | CC-BY-NC-ND | |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode | * |
dc.share.type | otwarte czasopismo | |
dc.subject.pl | dobro | pl |
dc.subject.pl | wartość relacjonalna i wartość neutralna | pl |
dc.subject.pl | utylitaryzm | pl |
dc.subject.pl | priorytaryzm | pl |
dc.subject.pl | Ph. Foot | pl |
dc.subject.pl | G.E. Moore | pl |
dc.subject.pl | Th. Nagel | pl |
dc.subject.pl | D. Parfit | pl |
dc.subject.pl | L. Temkin | pl |
dc.subtype | Article | pl |
dc.title | Dobro dla kogoś i dobro dla świata | pl |
dc.title.alternative | Good for a person and good for the world | pl |
dc.title.journal | Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria | pl |
dc.title.volume | X Polski Zjazd Filozoficzny Poznań 15-19 września 2015. Część pierwsza | pl |
dc.type | JournalArticle | pl |
dspace.entity.type | Publication |
* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.
Views
0
Views per month
Open Access