Dobro dla kogoś i dobro dla świata

2016
journal article
article
dc.abstract.plArtykuł omawia dwa rozumienia wartości dobra w klasycznym znaczeniu tego, co warte pożądania lub godne wyboru: pojęcie wartości relacjonalnej (przysługującej temu, co dobre "dla kogoś") i pojęcie wartości neutralnej (przypisywanej temu, co dobre "dla świata"). Aby uwyraźnić przeciwieństwo wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, odróżniam je od trzech innych przeciwieństw: wartości wewnętrznej i wartości zewnętrznej, wartości relatywnej i wartości bezwzględnej, oraz wartości subiektywnej i wartości obiektywnej. Typ teorii dobra, która uznaje obie rozpatrywane wartości, nazywam agatologicznym dualizmem, przeciwstawiając mu dwa rodzaje monizmu: skrajny neutralizm, który uznaje wyłącznie dobro po prostu, i skrajny relacjonizm, uznający jedynie dobro dla kogoś. Dualistyczna teoria dobra występuje w różnych odmianach zależnie od tego, jak odpowiada na pytanie o stosunek zakresów wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, a także na pytanie o stosunek ich wielkości. Jako teorię zakładającą koincydencję dobra dla kogoś i dobra dla świata interpretuję utylitaryzm. W swojej standardowej postaci uznawał on także równoważność obu tych wartości. Jak jednak pokazuję, w uogólnionej teorii utylitarystycznej jest miejsce również na priorytaryzm, interpretowany jako pogląd, zgodnie z którym neutralna wartość dobra przysparzanego pewnej osobie jest zależna nie tylko od jego wartości relacjonalnej, lecz także od lepszego lub gorszego położenia tej osoby.pl
dc.affiliationWydział Filozoficzny : Instytut Filozofiipl
dc.contributor.authorGalewicz, Włodzimierz - 127993 pl
dc.date.accession2016-09-12pl
dc.date.accessioned2016-09-15T12:24:28Z
dc.date.available2016-09-15T12:24:28Z
dc.date.issued2016pl
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.additionalBibliogr. s. 43. Artykuł jest pokłosiem X Polskiego Zjazdu Filozoficznego, który odbył się dn. 15-19 września 2015 r. w Poznaniupl
dc.description.number1 (97)pl
dc.description.physical33-44pl
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume25pl
dc.identifier.eissn2300-2573pl
dc.identifier.issn1230-1493pl
dc.identifier.project2013/08/A/HS1/00079pl
dc.identifier.projectROD UJ / Ppl
dc.identifier.urihttp://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/30285
dc.identifier.weblinkhttp://journals.pan.pl/dlibra/publication/108945/edition/94571/contentpl
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.licenceCC-BY-NC-ND
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode*
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subject.pldobropl
dc.subject.plwartość relacjonalna i wartość neutralnapl
dc.subject.plutylitaryzmpl
dc.subject.plpriorytaryzmpl
dc.subject.plPh. Footpl
dc.subject.plG.E. Moorepl
dc.subject.plTh. Nagelpl
dc.subject.plD. Parfitpl
dc.subject.plL. Temkinpl
dc.subtypeArticlepl
dc.titleDobro dla kogoś i dobro dla światapl
dc.title.alternativeGood for a person and good for the worldpl
dc.title.journalPrzegląd Filozoficzny. Nowa Seriapl
dc.title.volumeX Polski Zjazd Filozoficzny Poznań 15-19 września 2015. Część pierwszapl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.plpl
Artykuł omawia dwa rozumienia wartości dobra w klasycznym znaczeniu tego, co warte pożądania lub godne wyboru: pojęcie wartości relacjonalnej (przysługującej temu, co dobre "dla kogoś") i pojęcie wartości neutralnej (przypisywanej temu, co dobre "dla świata"). Aby uwyraźnić przeciwieństwo wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, odróżniam je od trzech innych przeciwieństw: wartości wewnętrznej i wartości zewnętrznej, wartości relatywnej i wartości bezwzględnej, oraz wartości subiektywnej i wartości obiektywnej. Typ teorii dobra, która uznaje obie rozpatrywane wartości, nazywam agatologicznym dualizmem, przeciwstawiając mu dwa rodzaje monizmu: skrajny neutralizm, który uznaje wyłącznie dobro po prostu, i skrajny relacjonizm, uznający jedynie dobro dla kogoś. Dualistyczna teoria dobra występuje w różnych odmianach zależnie od tego, jak odpowiada na pytanie o stosunek zakresów wartości relacjonalnej i wartości neutralnej, a także na pytanie o stosunek ich wielkości. Jako teorię zakładającą koincydencję dobra dla kogoś i dobra dla świata interpretuję utylitaryzm. W swojej standardowej postaci uznawał on także równoważność obu tych wartości. Jak jednak pokazuję, w uogólnionej teorii utylitarystycznej jest miejsce również na priorytaryzm, interpretowany jako pogląd, zgodnie z którym neutralna wartość dobra przysparzanego pewnej osobie jest zależna nie tylko od jego wartości relacjonalnej, lecz także od lepszego lub gorszego położenia tej osoby.
dc.affiliationpl
Wydział Filozoficzny : Instytut Filozofii
dc.contributor.authorpl
Galewicz, Włodzimierz - 127993
dc.date.accessionpl
2016-09-12
dc.date.accessioned
2016-09-15T12:24:28Z
dc.date.available
2016-09-15T12:24:28Z
dc.date.issuedpl
2016
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.additionalpl
Bibliogr. s. 43. Artykuł jest pokłosiem X Polskiego Zjazdu Filozoficznego, który odbył się dn. 15-19 września 2015 r. w Poznaniu
dc.description.numberpl
1 (97)
dc.description.physicalpl
33-44
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.description.volumepl
25
dc.identifier.eissnpl
2300-2573
dc.identifier.issnpl
1230-1493
dc.identifier.projectpl
2013/08/A/HS1/00079
dc.identifier.projectpl
ROD UJ / P
dc.identifier.uri
http://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/30285
dc.identifier.weblinkpl
http://journals.pan.pl/dlibra/publication/108945/edition/94571/content
dc.languagepl
pol
dc.language.containerpl
pol
dc.rights*
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0 Polska
dc.rights.licence
CC-BY-NC-ND
dc.rights.uri*
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subject.plpl
dobro
dc.subject.plpl
wartość relacjonalna i wartość neutralna
dc.subject.plpl
utylitaryzm
dc.subject.plpl
priorytaryzm
dc.subject.plpl
Ph. Foot
dc.subject.plpl
G.E. Moore
dc.subject.plpl
Th. Nagel
dc.subject.plpl
D. Parfit
dc.subject.plpl
L. Temkin
dc.subtypepl
Article
dc.titlepl
Dobro dla kogoś i dobro dla świata
dc.title.alternativepl
Good for a person and good for the world
dc.title.journalpl
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
dc.title.volumepl
X Polski Zjazd Filozoficzny Poznań 15-19 września 2015. Część pierwsza
dc.typepl
JournalArticle
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
0
Views per month