Conditions for the occurrence of erosion in the area of ski resorts in the Polish Carpathians

Bibliogr. s. 29-31

Wzrost popularności turystyki narciarskiej wpływa na intensywny rozwój stacji narciarskich, w szczególności tych posiadających koleje linowe. W literaturze szeroko opisywane są przyrodnicze skutki narciarstwa, również wpływ na rzeźbę terenu. Jednakże, nie ma opracowań wskazujących stacje narciarskie jako obszary o zwiększonej podatności na erozję oraz skalę przestrzenną tego zjawiska. Celem badań było poznanie warunków wystąpienia erozji oraz intensywnego przeobrażania stoków w strefie stacji narciarskich na przykładzie Karpat Polskich. W tym celu, z wykorzystaniem danych GUGiK, oprogramowania GIS oraz metod statystycznych przeprowadzono analizę liczby, położenia i morfologii stoków narciarskich oraz sposobów ich utrzymania. Dokonano również podziału stacji narciarskich ze względu na typy rzeźby w ich otoczeniu oraz dominujące procesy morfogenetyczne. Uzyskane parametry morfometryczne oraz dane o infrastrukturze stacji narciarskich wykorzystano w analizie składowych głównych (PCA), która pozwoliła na wytypowanie stacji narciarskich o największej podatności na erozję w Karpatach Polskich. Otrzymane wyniki wskazują, że stacje narciarskie w masywie Skrzycznego charakteryzują się największym zagrożeniem wystąpienia erozji. Zwrócono również uwagę na duży potencjał erozyjny stacji na Kasprowym Wierchu oraz stacji w najwyższych partiach Beskidów. Wykazano, że najmniejszy potencjał erozyjny cechuje nisko położone, niewielkie stacje narciarskie. Badania wskazują również na istotną rolę sztucznego naśnieżania oraz występowania nieciągłej pokrywy roślinnej na warunki wystąpienia erozji w obszarze nartostrad niezależnie od energii rzeźby.

Increasing in popularity of skiing lead to intensive development of ski resorts, especially these with cable transport. In the literature is a wide characteristic of environmental effects of skiing as well as the impact on the relief. However, there is a lack of works presenting ski resorts as areas with higher susceptibility to erosion and the spatial scale of the phenomenon. For this purpose, with the use of Head Office of Geodesy and Cartography (GUGiK) data, GIS software and statistical methods, an analysis of the number, location and morphology of ski slopes and the methods of their maintaining was carried out. The ski resorts were also divided according to the types of relief in their surroundings and the dominant morphogenetic processes. The obtained morphometric parameters and data about the infrastructure of ski resorts were used in the principal component analysis (PCA) allowed to select ski resorts with the highest susceptibility to erosion in the Polish Carpathians. The obtained results indicate that the ski stations in the Skrzyczne massif are characterized by the highest risk of erosion. Attention was also paid to the high erosion potential of the station on Kasprowy Wierch and the stations in the highest parts of the Beskids. It has been shown that the lowest erosion potential is found low mountains, small ski resorts. The research also indicates a significant role of artificial snowmaking and the presence of discontinuous vegetation cover on the conditions of erosion in the area of ski slopes, regardless of the relief energy.