Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Klasyfikacja metafor przestrzenno-temporalnych w języku chińskim według Yu Ninga
Classification of spatio-temporal metaphors in Chinese according to Yu Ning
czas, przestrzeń, język, kultura, metafory, metafory temporalne, metafory przestrzenno-temporalne, horyzontalność, wertykalność, egzemplifikacja, korpus, analiza, język chiński
time, space, language, culture, metaphors, temporal metaphors, spatio-temporal metaphors, horizontality, verticality, exemplification, corpus, analysis, Chinese
Wyrażenia używane w domenie przestrzeni są zapożyczane do domeny czasu, aby metaforycznie ten czas wyrażać. W zależności od kultury wyrażenia przestrzenno-temporalne mogą się różnić, na przykład w częstotliwości występowania wyrażeń, w których czas wyrażony jest na osi horyzontalnej (tj. od – do, wcześniej – później) lub osi wertykalnej (tj. góra – dół). Celem niniejszej pracy jest analiza metafor przestrzenno-temporalnych i ich egzemplifikacji w wypowiedziach we współczesnym języku chińskim. Na podstawie literatury przedmiotu wyłoniono 20 morfemów, które służą mapowaniu czasu z domeny przestrzeni do domeny czasu. W wybranych słownikach wyszukano 464 wyrażenia oraz zdania zawierające egzemplifikacje metafor temporalnych, które składają się na korpus pracy. Następnie zdania przyporządkowano do kryteriów przyjętej metodologii opartej na Yu. Metodologia ta wyróżnia pięć grup metafor przestrzenno-temporalnych. Każdej z pięciu grup przypisano rozdzielnie i razem horyzontalność i wertykalność oraz w każdej z grup metafor wyszczególniono kryteria danej grupy. Następnie dokonano dwuetapową analizę korpusu: ilościową oraz jakościową. W pracy wykazano, że metafory przestrzenno-temporalne w języku chińskim da się zaklasyfikować według kryteriów i klasyfikacji zaproponowanych przez Yu (1998). Dalej, udowodniono, że chiński, mimo relatywnie częstego używania metafor wertykalnych, stosuje częściej metafory horyzontalne. Stosunek metafor horyzontalnych do metafor wertykalnych w korpusie opracowanym dla niniejszej pracy wynosi 80:20 i zgadza się z wynikami innych badaczy, których eksperymenty przytoczono w literaturze przedmiotu.
Expressions used in the space domain are borrowed into the time domain to express time metaphorically. Depending on the culture, spatio-temporal expressions may differ, for example in the frequency of occurrence of expressions where time is expressed on the horizontal axis (i.e. from - to, earlier - later) or on the vertical axis (i.e. top - bottom). The aim of this dissertation is to analyse spatio-temporal metaphors and their exemplification in statements in contemporary Chinese. Based on the literature on the subject, 20 morphemes that are used to map time from the space domain to the time domain were selected. In the selected dictionaries, 464 expressions and sentences containing exemplification of spatio-temporal metaphors were found. Next, the sentences were assigned to the criteria of the adopted methodology based on Yu (1998). This methodology distinguishes five groups of spatio-temporal metaphors. Each of the five groups was assigned the horizontal and vertical axes separately and together, and in each group of metaphors, the criteria of a given group were specified. Then, the corpus was analysed in two stages: quantitative and qualitative. The dissertation shows that spatio-temporal metaphors in Chinese can be classified according to the criteria and classifications proposed by Yu (1998). It has been proven that the Chinese language, despite using a relatively high number of vertical metaphors, uses horizontal metaphors more often. The ratio of horizontal metaphors to vertical metaphors in the corpus developed for this dissertation is 80:20 and is consistent with the results of other researchers whose experiments are described in the literature on the subject.
dc.abstract.en | Expressions used in the space domain are borrowed into the time domain to express time metaphorically. Depending on the culture, spatio-temporal expressions may differ, for example in the frequency of occurrence of expressions where time is expressed on the horizontal axis (i.e. from - to, earlier - later) or on the vertical axis (i.e. top - bottom). The aim of this dissertation is to analyse spatio-temporal metaphors and their exemplification in statements in contemporary Chinese. Based on the literature on the subject, 20 morphemes that are used to map time from the space domain to the time domain were selected. In the selected dictionaries, 464 expressions and sentences containing exemplification of spatio-temporal metaphors were found. Next, the sentences were assigned to the criteria of the adopted methodology based on Yu (1998). This methodology distinguishes five groups of spatio-temporal metaphors. Each of the five groups was assigned the horizontal and vertical axes separately and together, and in each group of metaphors, the criteria of a given group were specified. Then, the corpus was analysed in two stages: quantitative and qualitative. The dissertation shows that spatio-temporal metaphors in Chinese can be classified according to the criteria and classifications proposed by Yu (1998). It has been proven that the Chinese language, despite using a relatively high number of vertical metaphors, uses horizontal metaphors more often. The ratio of horizontal metaphors to vertical metaphors in the corpus developed for this dissertation is 80:20 and is consistent with the results of other researchers whose experiments are described in the literature on the subject. | pl |
dc.abstract.pl | Wyrażenia używane w domenie przestrzeni są zapożyczane do domeny czasu, aby metaforycznie ten czas wyrażać. W zależności od kultury wyrażenia przestrzenno-temporalne mogą się różnić, na przykład w częstotliwości występowania wyrażeń, w których czas wyrażony jest na osi horyzontalnej (tj. od – do, wcześniej – później) lub osi wertykalnej (tj. góra – dół). Celem niniejszej pracy jest analiza metafor przestrzenno-temporalnych i ich egzemplifikacji w wypowiedziach we współczesnym języku chińskim. Na podstawie literatury przedmiotu wyłoniono 20 morfemów, które służą mapowaniu czasu z domeny przestrzeni do domeny czasu. W wybranych słownikach wyszukano 464 wyrażenia oraz zdania zawierające egzemplifikacje metafor temporalnych, które składają się na korpus pracy. Następnie zdania przyporządkowano do kryteriów przyjętej metodologii opartej na Yu. Metodologia ta wyróżnia pięć grup metafor przestrzenno-temporalnych. Każdej z pięciu grup przypisano rozdzielnie i razem horyzontalność i wertykalność oraz w każdej z grup metafor wyszczególniono kryteria danej grupy. Następnie dokonano dwuetapową analizę korpusu: ilościową oraz jakościową. W pracy wykazano, że metafory przestrzenno-temporalne w języku chińskim da się zaklasyfikować według kryteriów i klasyfikacji zaproponowanych przez Yu (1998). Dalej, udowodniono, że chiński, mimo relatywnie częstego używania metafor wertykalnych, stosuje częściej metafory horyzontalne. Stosunek metafor horyzontalnych do metafor wertykalnych w korpusie opracowanym dla niniejszej pracy wynosi 80:20 i zgadza się z wynikami innych badaczy, których eksperymenty przytoczono w literaturze przedmiotu. | pl |
dc.affiliation | Uniwersytet Jagielloński w Krakowie | pl |
dc.area | obszar nauk humanistycznych | pl |
dc.contributor.advisor | Zajdler, Ewa | pl |
dc.contributor.author | Pichner, Anita | pl |
dc.contributor.departmentbycode | UJK/UJK | pl |
dc.contributor.reviewer | Zajdler, Ewa | pl |
dc.contributor.reviewer | Grzybek, Joanna | pl |
dc.date.accessioned | 2022-07-08T22:10:36Z | |
dc.date.available | 2022-07-08T22:10:36Z | |
dc.date.submitted | 2022-07-08 | pl |
dc.fieldofstudy | filologia orientalna - sinologia | pl |
dc.identifier.apd | diploma-160082-287094 | pl |
dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/295786 | |
dc.language | pol | pl |
dc.subject.en | time, space, language, culture, metaphors, temporal metaphors, spatio-temporal metaphors, horizontality, verticality, exemplification, corpus, analysis, Chinese | pl |
dc.subject.pl | czas, przestrzeń, język, kultura, metafory, metafory temporalne, metafory przestrzenno-temporalne, horyzontalność, wertykalność, egzemplifikacja, korpus, analiza, język chiński | pl |
dc.title | Klasyfikacja metafor przestrzenno-temporalnych w języku chińskim według Yu Ninga | pl |
dc.title.alternative | Classification of spatio-temporal metaphors in Chinese according to Yu Ning | pl |
dc.type | master | pl |
dspace.entity.type | Publication |