The image of the Pole in the 19th century Russian literature on the basis of the works of Leo Tolstoy and Fyodor Dostoyevsky

Niniejsza praca licencjacka skupia się na opisaniu tego, jak XIX-wieczni rosyjscy autorzy przedstawiali w swojej twórczości postacie polskie. We wstępie zostają nakreślone relacje między Polską i Rosją, a także przyczyny takiego stanu rzeczy. W kolejnym rozdziale rozpatrywany jest dorobek dwóch wielki rosyjskich pisarzy – Lwa Tołstoja i Fiodora Dostojewskiego. W przypadku Lwa Tołstoja największy nacisk położony został na opis jego duchowej przemiany i przejście z wrogości do Polaków do otwartej przyjaźni. Część pracy poświęcona Fiodorowi Dostojewskiemu porusza, przede wszystkim, kwestię tego, jak ugruntowały się jego konserwatywne, otwarcie wrogie względem Polaków, poglądy, a także temu, co było przyczyną, przez którą Dostojewski wykształcił takie przekonania. Dalej omówione zostały konkretne utwory owych pisarzy, które podzielone zostały na przedstawiające Polaków w sposób pozytywny i negatywny. Wśród tych pozytywnych znalazły się: „Wspomnienia z domu umarłych”, „Hadżi-Murat”, czy też „Za co?”. Zaś pośród negatywnych: „Bracia Karamazow” i „Wojna i Pokój”. Zakończenie zawiera ogólne podsumowanie wszystkich wątków podejmowanych w pracy, a także krótkie odniesienie do współczesnych wydarzeń powiązanych z relacjami polsko-rosyjskimi.

This thesis focuses on describing how nineteenth-century Russian authors portrayed Polish characters in their works. The introduction outlines the relationship between Poland and Russia and the reasons for such a situation. The next chapter examines the work of two great Russian writers, Leo Tolstoy and Fyodor Dostoyevsky. In the case of Leo Tolstoy, the greatest emphasis is placed on the description of his spiritual transformation and the transition from hostility towards Poles to open friendship. The part of the work devoted to Fyodor Dostoyevsky deals, above all, with the question of how his conservative views, openly hostile towards Poles, were established and what was the reason that Dostoyevsky developed such beliefs. Next, specific works by these writers were discussed, which were divided into those depicting Poles in positive and negative ways. Among the positive ones were: "The House of the Dead", "Hadji Murat", or "What For?". While among the negative ones: "The Brothers Karamazov" and "War and Peace". The summary of the work includes a general recapitulation of all the themes dealt with in the work, as well as a brief reference to contemporary events connected with Polish-Russian relations.