Frazy narzędnikowe w języku polskim i ich odpowiedniki w języku niemieckim

Instrumental phrases in Polish and their equivalents in German

Niniejsza praca magisterska ma na celu analizę polskich fraz narzędnikowych oraz ich możliwych odpowiedników tłumaczeniowych w języku niemieckim. Praca składa się z części teoretycznej, która obejmuje 3 rozdziały oraz części praktycznej, gdzie przeprowadzona jest analiza korpusu. Rozdziały teoretyczne skupiają się na kontrastywnym opisie systemu przypadków w obu badanych językach oraz na opisie narzędnika, fraz narzędnikowych i ich funkcji syntaktycznych wraz z możliwymi odpowiednikami w języku niemieckim. Pod uwagę brane są zarówno frazy przyimkowe, jak i bezprzyimkowe. Korpus dla analizy praktycznej stanowi łącznie 300 przykładów fraz narzędnikowych oraz ich odpowiedników w języku niemieckim, które zostały wypisane z powieści autorstwa Andrzeja Szczypiorskiego "Początek" oraz jej przekładu pod tytułem "Die schöne Frau Seidenman”, tłumaczenia Klausa Staemmlera. Przykłady te zawarto w dwóch tabelach, odpowiednio frazy przyimkowe i frazy bezprzyimkowe. Owe frazy narzędnikowe są następnie analizowane w części praktycznej pod kątem częstotliwości występowania funkcji syntaktycznych, stopnia leksykalizacji, jak i formy oraz funkcji odpowiednika niemieckiego. Dodatkowo w osobnej tabeli zestawiono 50 przykładów takich fraz narzędnikowych, które mają na celu ukazanie ich językowej różnorodności w wyżej wymienionych aspektach.

This master's thesis aims to analyze Polish instrumental phrases and their possible translation equivalents in German. The thesis consists of a theoretical part, which includes three chapters, and a practical part, where the corpus analysis is carried out. Theoretical chapters focus on the contrastive description of the case system in both studied languages and on the description of the instrumental phrases and their syntactic functions, together with possible equivalents in German. Both prepositional and non-prepositional phrases are taken into account. The corpus for practical analysis consists of a total of 300 examples of instrumental phrases and their equivalents in German, which were excerpted from Andrzej Szczypiorski's novel "Początek" and its translation entitled "Die schöne Frau Seidenman" by Klaus Staemmler. These examples are included in two tables, respectively prepositional phrases and non-prepositional phrases. These instrumental phrases are then analyzed in the practical part in terms of the frequency of occurrence of syntactic functions, the degree of lexicalization, as well as the form and function of the German equivalent. In addition, a separate table lists 50 examples of such instrument phrases, which are intended to show their linguistic diversity in the above-mentioned aspects.

Die vorliegende Arbeit setzt sich zum Ziel, polnische Instrumentenphrasen und ihre möglichen Entsprechungen im Deutschen zu analysieren. Die Arbeit besteht aus zwei Hauptteilen: Theorie und Praxis. Der theoretische Teil umfasst drei Kapitel, während der praktische Teil die Analyse des Korpus beinhaltet. Die theoretischen Kapitel konzentrieren sich auf die kontrastive Beschreibung des Kasussystems in beiden analysierten Sprachen und auf die Beschreibung von Instrumentenphrasen und deren syntaktischen Funktionen mit möglichen Äquivalenten im Deutschen. Als Korpus für die vorliegende Magisterarbeit dienen Beispiele für Instrumentalphrasen, die dem Roman "Początek" von Andrzej Szczypiorski entnommen wurden. Diese Beispiele werden mit den Fragmenten aus der Übersetzung des genannten Werkes unter dem Titel "Die schöne Frau Seidenman" von Klaus Staemmler verglichen. Es werden zwei Haupttabellen mit insgesamt 300 Beispiele zusammengestellt und die dritte Tabelle mit 50 Beispiele wird zusätzlich aufbereitet, um die Vielfalt der Instrumentalphrasen zu beleuchten. Zusammen bilden diese drei Tabellen das Untersuchungsmaterial der vorliegenden Arbeit. Bei der praktischen Analyse werden die Instrumentalphrasen unter solchen Kriterien wie Häufigkeit des Auftretens syntaktischer Funktionen, Lexikalisierungsgrad der Instrumentalphrasen sowie Form und Funktionen der translatorischen Entsprechungen analysiert.