Word and image in the literature of the Przemyśl Eparchy in the 17th and 18th centuries

Artykuł Słowo i obraz w piśmiennictwie kręgu eparchii przemyskiej XVII-XVIII w. został poświęcony relacjom literatury oraz sztuk plastycznych. Teksty powstałe z inicjatywy hierarchów cerkiewnych eparchii przemyskiej odzwierciedlają charakterystyczne dla epoki baroku zarówno w polskiej i ukraińskiej kulturze dążenie do syntezy sztuk, do wizualności tekstu literackiego. Przyjmowało ono różne formy zależne od tematyki dzieła oraz jej charakteru gatunkowego. Pomjanyk biskupa Innocentego Winnickiego łączył element graficzny poświęcony tematyce soteriologicznej i wanitatywnej ze wspomnieniem zmarłych. Cykl portretów ukazujących zmarłych biskupów eparchii przemyskiej powstałych w połowie XVIII w. opatrzony został krótkimi epitafiami lub, w przypadku biskupa Onufrego Szumlańskiego, epigramatem panegirycznym z odwołaniami do symboliki herbowej. Ciekawym przykładem jest Nomen Maximilianus. Imię Maximilianus napisany na cześć biskupa Maksymiliana Ryło przez Ignacego Pilawskiego. Utwór składał się z alegorycznego wiersza emblematycznego o charakterze heraldycznym oraz 12 anagramów zbudowanych wokół imienia biskupa, w których autor wykorzystał wiele obrazów alegorycznych aby zainteresować czytelnika i umiejętnie pochwalić bohatera utworu. Analiza tych tekstów pokazuje jak ważne dla ówczesnych autorów było odziaływanie na wyobraźnię czytelnika poprzez efekt wizualny dzieła literackiego.

The article Word and Image in the Literature of the Przemyśl Eparchy in the 17th and 18th centuries was devoted to the relations between literature and visual arts. The texts created on the initiative of the church hierarchs of the Przemyśl eparchy reflect the striving for the synthesis of arts and the visuality of the literary text, characteristic of the baroque era, both in Polish and Ukrainian culture. It took various forms depending on the subject of the work and its genre character. A pomjanyk of Bishop Innocent Winnicki combined a graphic element devoted to soteriological and vanitative themes with the memory of the dead. The series of portraits of the deceased bishops of the Przemyśl eparchy created in the mid-18th century have short epitaphs or, in the case of bishop Onufry Szumlański, a panegyric epigram with references to the symbolism of the coat of arms. An interesting example is Nomen Maximilianus. Imię Maximilianus written in honor of bishop Maksymilian Ryło by Ignacy Pilawski. The work consisted of an allegorical emblematic poem of a heraldic character and 12 anagrams built around the bishop’s name, in which the author used many allegorical images to interest the reader and skillfully praise the protagonist of the work. The analysis of these texts shows how important it was for the authors of the time to influence the reader’s imagination through the visual effect of a literary work.