The ruling presidency in the modern world

System prezydencki jako forma rządów nieodzownie kojarzony jest z amerykańskiem systemem politycznym. Nie jest to wszakże skojarzenie błędne, gdyż prezydencjalizm zawsze pośrednio związany jest z analizą systemu amerykańskiego, który stał się dla niej początkiem, a tym samym punktem odniesienia. Niemniej jednak, z prezydenturami rządzącymi, a więc silną pozycją głowy państwa w systemie, która swoje umocowanie znajduje w przepisach konstytucyjnych i praktyce, mamy do czynienia także w innych częściach świata, w formie daleko odbiegającej od swojego pierwowzoru. Celem pracy jest ukazanie, iż system prezydencki nie jest systemem jednolitym, jak zwykło się go nazywać, sztywnym, co ukaże przedstawiona w pracy analiza systemowa. Owa sztywność podziału władzy przypisana do tej formuły rządu zdaje się być jednym z jego elementów konstruujących typ idealny, jakim żaden system polityczny w praktyce być nie może i nie potrafi. Zamiarem pracy jest ukazanie, iż rządzące prezydentury mogą występować w różnych wariantach relacji pomiędzy organami władzy, a tym samym współczesny system prezydencki przechodzi proces, który zdaniem autorki można nazwać ewolucją. Ewolucją, która w zależności od państwa, jego historii politycznej i genezy powstania, cech charakterystycznych, przebiega w różnym kierunku, począwszy od przerodzenia się klasycznej prezydentury rządzącej w hiperprezydencjalizm, a więc prezydenturę absolutystyczną, czy też w silny prezydencjalizm wzbogacony o elementy parlamentarne. Rozdział pierwszy pracy ma na celu wprowadzenie do teoretycznych zagadnień systemów politycznych, ze szczególnym wyróżnieniem systemu prezydenckiego. W tej części pracy zostaje ukazana jego geneza na tle systemu parlamentarnego i semiprezydencckiego. Kolejno przytoczone są teoretyczne koncepcje systemu prezydenckiego. W rozdziale zarysowane zostają pojęcia rządzącej, aktywistycznej, absolutystycznej prezydentury. Rozdział kończą rozważania na temat problemów, z jakimi borykają się systemy prezydenckie. Drugi rozdział pracy dotyczy amerykańskiego systemu prezydenckiego. Rozważania na temat ukształtowanej rządzącej prezydentury w tym kraju rozpoczyna podrozdział dotyczący ewolucji systemu politycznego, a tym samym pozycji głowy państwa w nim. Kolejno omówiona zostaje kwestia pozycji amerykańskiego Prezydenta na gruncie Konstytucji z 1787 roku, jego faktycznej pozycji w państwie, a także rozważania na temat procedury wyborczej głowy państwa. Tematem rozdziału trzeciego jest system prezydencki funkcjonujący w Federacji Rosyjskiej. W tej części pracy, zostaje przedstawiony okres przemian politycznych, ustrojowych, które doprowadziły do ukształtowania się systemu współczesnej Rosji, z wszelkimi jego cechami charakterystycznymi. Analizie poddana zostaje pozycja Prezydenta na gruncie Konstytucji z 1993 roku. Rozdział kończy analiza rosyjskiej hiperprezydentury w praktyce.Tematyka rozdziału czwartego poświęcona została systemowi prezydenckiemu w Ameryce Południowej. Rozważania na ten temat, rozpoczyna podrozdział traktujący o kształtowaniu się niepodległych państw w regionie. Tego rodzaju charakterystyka ma na celu ukazanie tendencji jakie w południowoamerykańskich systemach politycznych, w mniejszym lub większym stopniu, wystąpiły od uzyskania niepodległości po czasy bieżące. Kolejne pięć podrozdziałów dotyczy prezydencjalizmów ukształtowanych w państwach, takich jak Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile i Wenezuela. Ostatni rozdział pracy dotyczy Cypru, który jest jedynym państwem w Europie, w którym występuje system prezydencki i jednocześnie najmniejszym na świecie stosującym to rozwiązanie ustrojowe. W przypadku tego państwa przeprowadzona zostaje analizę systemu w oparciu o dokumenty konstytucyjne Republiki Cypryjskiej oraz Tureckiej Republiki Północnego Cypru, wzbogacona o historię polityczną tego kraju.

The presidential system as a form of government is indispensably associated with the American political system. However, this is not a wrong association, as presidentialism is always indirectly related to the analysis of the American system, which became its beginning and thus a point of reference. Nevertheless, the ruling presidencies, i.e. the strong position of the head of state in the system, which is anchored in constitutional regulations and practice, are also present in other parts of the world, in a form that is far different from the original.The aim of the work is to show that the presidential system is not a uniform system, as it is usually called, rigid, as shown in the system analysis presented in the paper. The rigidity of the division of powers ascribed to this formula of government seems to be one of the elements that construct an ideal type, which no political system can and can not be in practice. The intention of the work is to show that ruling presidencies may occur in various variants of relations between the authorities, and thus the contemporary presidential system is undergoing a process that, in the author's opinion, can be called an evolution. An evolution which, depending on the state, its political history and the genesis of its uprising, and its characteristics, proceeds in a different direction, starting from the transformation of the classic ruling presidency into hyper-presidency, i.e. an absolutist presidency, or into a strong presidency enriched with parliamentary elements. The first chapter of the work is intended to introduce theoretical issues of political systems, with particular emphasis on the presidential system. This part of the work presents its genesis against the background of the parliamentary and semi-presidential system. The theoretical concepts of the presidential system are presented successively. The chapter outlines the concepts of a ruling, activist, absolutist presidency. The chapter ends with considerations on the problems faced by presidential systems. The second chapter of the work deals with the American presidential system. Considerations on the ruling presidency in this country begin with a subsection on the evolution of the political system, and thus the position of the head of state in it. Subsequently, the issue of the position of the American President under the Constitution of 1787, his actual position in the state, and considerations on the election procedure of the head of state are discussed. The subject of chapter three is the presidential system operating in the Russian Federation. This part of the work presents the period of political and systemic transformations that led to the formation of the system of modern Russia, with all its characteristic features. The position of the President under the 1993 Constitution is analyzed. The chapter ends with an analysis of the Russian hyper-presidency in practice.Chapter four is devoted to the presidential system in South America. Considerations on this subject begins with a subsection dealing with the formation of independent states in the region. This type of characterization aims to show the tendencies that in South American political systems, to a greater or lesser extent, have occurred from independence to the present. The next five subchapters deal with presidency developed in countries such as Argentina, Bolivia, Brazil, Chile and Venezuela. The last chapter of the work concerns Cyprus, which is the only country in Europe with a presidential system and at the same time the smallest in the world using this systemic solution. In the case of this country, an analysis of the system is carried out on the basis of the constitutional documents of the Republic of Cyprus and the Turkish Republic of Northern Cyprus, enriched with the political history of this country.