Feature film (1945-1989)

Tematyka Zagłady w kinie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej była jednym z obszarów, w których najsilniej afirmowała się polityka historyczna państwa ludowego. Stąd temat ulegał zmiennym trajektoriom cenzorskich wytycznych i bezpośrednich nacisków politycznym. Widoczne jest wyraźne zróżnicowanie i obecność tematyki w różnych dekadach PRL-u. Starałem się tą zmienność wykazać dokonując periodyzacji, która nie zawsze pokrywa się z ustalonym historycznofilmowym kanonem. Tabuizacja i opowieść z polskiej perspektywy to kolejne cechy tych narracji, które stawiają w centrum polski etnos i polskie doświadczenie okupacji. Czym dalej od historycznego doświadczenia Zagłady tym obraz - jak dalekie wspomnienie - ulega zatarciu, jego kontury rozmywają się - a postaci żydowskie stają się elementem folkloru, pejzażu z przeszłości, ukazane przy pomocy rekwizytu i scenografii. Walorem tych opowieści jest obraz - niejednoznaczny, istniejący poza dyskursem, który polisemią wizualnej metafory tworzy elegijny pejzaż-epicedion do końca nie wypowiedziany

The theme of the Holocaust in the People's Republic of Poland's cinematography was one of the domains in which state historical policy found the strongest footing. Therefore, the matter was subject to the changing trajectories of censorship guidelines and direct political pressures. We may notice the clear diversity and presence of the theme in the different decades of communist Poland. I tried to show this variability by means of periodization, which does not always coincide with established historical film canon. Tabooization and telling the story from the Polish perspective are other features of these narratives that put the Polish ethnos and experience of occupation at the center of attention. The further one strays from the historical experience of the Holocaust, the more the image becomes obscure - like a distant memory - its contours become blurred, and Jewish figures become an element of folklore, a landscape from the past, presented with the help of props and scenery. The value of these stories lies in the image - ambiguous, external to mainstream discourse - which by means of visual metaphor's polysemy creates an elegiac and incomplete landscape-epicedium.